Mehmet Nuri Ersoy, bütçe komisyonunda sual ve tenkitleri yanıtladı

Türkiye’de tarihi bir adım atılarak Alevi vatandaşlara yönelik kapsamlı uygulamalar yaşama geçiriliyor. Bu kapsamda hazırlanan cemevlerine yönelik düzenlemeleri de kapsayan söz konusu torba kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edildi. Kanunla beraber, cemevlerinin aydınlatma giderleri, Kültür ve Turizm Bakanlığınca karşılanacak. Aynı zamanda bir değişik adım olarak da, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı heyetti. Alevilere yönelik yapılan bu çalışmalar ise, bazı kesimler tarafından münakaşa konusu haline dönüştü. Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Bakanlığının 2023 seneyi bütçesi üzerindeki görüşmelerde milletvekillerinin sual ve tenkitlerini yanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, cemevleri konusuna değindi. Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığının, bir destek müesseseyi olduğunu vurgulayan Ersoy, “Cemevleri, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlanmadı. Yeni heyeten müessesemiz cemevlerinin gereksinimlerinı, eksiklerini karşılamak için kurulmuş bir destek müesseseyi. Hiçbir cemevi bize bağlanmadı.” dedi. Mehmet Nuri Ersoy, bütçe komisyonunda sual ve tenkitleri yanıtladı   Meclis’ten geçen kanuni düzenlemeyle cemevlerinin aydınlatma, su, bakım, onarım, imar sualnu gibi gereksinimlerinın karşılanacağını dile getiren Ersoy, sözlerini şöyle konuştu: “Bu müesseseye bir başvuru yoksa yani bir beceriksiz, lüzum talebinde bulunulmamışsa cemevleriyle bir ilişkisi kurulmuyor. Cemevi kendi bize müracaat etirse, ‘Benim bu lüzumlarımı karşılayın’ derse biz destek oluyoruz. Sonuçta vatandaşın gereksinimlerinı, taleplerini karşılamak devletin görevi. Devlet bununla alakalı çok ciddi bir adım attı. Bu gereksinimleri karşılama görevini de bizim bakanlığımıza verdi. Biz de adım adım bunları reelleştireceğiz, Alevilik-Bektaşilik üzerine mastır ve doktorasını yapmış uzman dostlar görevlendirilecek. Devlette ilk kere bir Alevi-Bektaşi cemevi kariyer uzmanlığıyla alakalı bir alan açılmış oldu.” Özel kopyalama harçlarına ilişkin bir suali de yanıtlayan Ersoy, kazancın kanun ve yönetmeliklerle bulgulan usul ve temellere göre iş birliklerine, kültürel projelere ve yatırımlara harcandığını ve Sayıştay tarafından denetlendiğini kaydoldu. Ersoy, Telif Hakları Kanunu çalışmalarının sene sonunda tamamlanmasının öngörüldüğünü, iş birliklerinin uzlaşamamasından kaynaklanan sualnlar olduğunu vurgulayarak, “En sonunda onlara hakikatten gelirlerini artıracak bir yöntem önerdim. Bu yöntemde aralarında uzlaşmaya varmak üzereler. Kanun değişikliğine gerek kalmadan o işi de çözeceğimize emin olabilirsiniz.” dedi. Turizm verilerinde, günübirlikçilere ilişkin sayıların da yer aldığı yönündeki tenkitler üzerine Ersoy, bu sayının genel oran içinde yüzde 1’i geçmeyeceğini dile getirdi. Ersoy, bazı milletvekillerinin, “turizmde rakip ülkelerle kıyaslandığında çok iyi bir performans gösterilmediği” yönündeki tenkitlerin reeli yansıtmadığını söyledi. Hükümet olarak pandemiyi çok iyi yönettikleri için 2021’de değişik ülkelere göre çok süratli bir çıkış yakaladıklarına dikkati çeken Ersoy, şöyle konuştu: “2021’de 2020’ye göre diğerlerinin çok üzerinde çıkış yaptığınız için 2022’de çıkışımız onlar gibi olmamış olabilir. Asıl anlamda doğruyu görmek istiyorsanız o zaman 2019 ile 2022’yi mukayese etmek gerekli. İlk 7 aylık bilgiler kıyaslamasını vereceğim size. 2019-2022 karşılaştırması şahıs olarak İspanya eksi 18, İtalya eksi 29, Yunanistan eksi 12, Türkiye eksi 7 ama sene sonunda eksi 2 kapatacak. Arada çok ciddi fark var. Kazançlara bakarsak İspanya eksi 6, İtalya eksi 13, Yunanistan eksi 4, Türkiye artı 14, sene sonu inşallah artı 20 ve üzerinde kapatacak.” Ersoy, turizmciler için şahıs başı gecelik kazancın önemli bir kalem olduğuna işaret ederek, “Bu da 2019’da 73 dolarmış, 2021’de 81 dolara, bu sene de 90 dolara çıkmış. Burada çok ciddi bir çoğalış var.” dedi. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın TGA transparan olmadığına yönelik tenkitlere yanıt veren Ersoy, TGA yönetim heyetinun ağırlıklı olarak sektör temsilcilerinden oluştuğunu, hangi sektör paydaşının kaç koltuk alacağının TGA’ya yaptığı katkı hisseyi oranınca belirlendiğini anımsattı. Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, “Gayet adaletli bir sistemimiz var. 18 koltuğun yalnızca ikisi devletin. Buna karşılık katkı hisseyi olarak kaynak aktarıyoruz bakanlık olarak. Parayı ödeyen şahısların seçtiği temsilcilerin paranın nereye harcanacağına karar vermesi yani bütçelere biz karar vermiyoruz. Toplanan paranın nereye, nreel harcanacağına yönetim heyeti karar veriyor.” dedi. Kültür ve turizmin bütçesinin denk dağıtılmadığına ilişkin tenkitlere değinen Ersoy, kültüre pozitif ayrımcılık yaptıklarını, özellikle turizmden gelen döner anapara gelirlerini, yoğun biçimde kültür, sanata, kültürel yatırımlara ayırdıklarını söyledi. Kendine ait bir işletmenın devletten teşvik aldığı iddiasını yanıtlayan Ersoy, teşviklerin son 40 yıldır verildiğini ve yalnızca Türkiye’de değil, turizm kazancı yüksek ülkelerde de uygulanan ve oralardan kopyalanan bir sistem olduğunu anlattı. Bu teşviklerin, vaatlerin gerçekleştirildiği oranda ve gerçekleştirdikten sonra kullanıldığını vurgulayan Ersoy, şunları kaydoldu: “Yani bu dokümanı size veriyor ama vaatlerinizi yerine getirdiğinizi ispatladıktan sonra yapıyor. Bu biçimde kullanıldığı için özellikle şirketlerin yüksek oranda kullanması teşvik ediliyor. Yani bakanlık, devletler bunu teşvik ediyor. Zaten ‘N’olur daha yükseğini al’ diye size geliyor. Özetle yurt dışında yatırım yapılması yerine ülkemizde yatırım yapılsın diye bilgilen teşvikler. Üstelik bu dokümanı almak için de bakan olmanıza gerek yok. Siz, bu salonda bulunan herhangi biri ya da herhangi bir yatırımcının, ‘turizm yatırımı yapıyorum’ demesi ve vaatte bulunması yeterli. Yani kimsenin hakkını da gasp etmiş değiliz. Şimdi öyle bir şey çıkıyor ki benim şirketimin, ülkemi yatırım için seçim etmesinin nesi makûs?”
İhracatçı Meclisinin verilerine göre, alakalı işletmenın son 10 senede konaklama sektöründe en fazla döviz getiren işletme olduğunu belirten Ersoy, “Ben yapmıyorum. Benim şirketim alıyor. Ben yokum dahi. İçlerinde dahi değilim. İşletme kendi hayatına 20 yıldır nreel devam ediyorsa devam ediyor. işletme de doğrusunu yapıyor. Kendi ülkesine de hizmet ediyor.” ifadelerini kullandı. Üzerinde otel yapılmış tahsise sahip bir işletmenın hisselerinin, kendi firmasınca satın alınmasına yönelik suale ise Ersoy, “Burada asli operasyon yerin tahsisi ise 2000 seneyinda yapılmış. Otel 2010’da hizmete girmiş, şirketlerin payları da 2020’de olmuş. Burada benim bakan olarak kullandığım bir takdir yok. Bir işletme gidiyor başka işletmenın hisselerini satın alıyor. Tamamen ticari bir operasyon. Bunu sanki şaibeli bir operasyonmuş gibi göstermenin mantığını anlamıyorum.” karşılığını verdi. Bakan Ersoy, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunda bakanlığının 2023 seneyi bütçesi üzerindeki görüşmelerde milletvekillerinin sual ve tenkitlerini yanıtladı. Çeşme Turizm Projesiyle alakalı tenkitler üzerine Ersoy, bunun kolay hazırlanmış bir proje olmadığını, plan ve proje kararlarına altlık teşkil etmek üzere 14 üniversiteden, 40 akademisyenin katkısıyla rapor hazırlandığını anlattı. Projeye politikayan karşı çıkılmasına üzüldüğünü ifade eden Ersoy, “Projeyi hazırlarken politik hiçbir yaklaşımda bulunmadım. Bana ne partimden ne Cumhurbaşkanımızdan politik hiçbir telkinde de bulunulmadı. Tamamen iyi niyetle doğru bir proje açıklandı.” diye konuştu. Bakan Ersoy, aralık sonunda proje askıya çıktığında, korunması gereken alanların korunduğunun görüleceğini söyledi. Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’ne bazı sanatçıların çıkarılmadığı yönündeki tenkitleri Ersoy, “İsimlerini vermeyeceğim çok önemli 4 Kürt sanatçıyı davet ettik biz o şenliklere. Kabul edemediler. Mümkünen mahalle baskısına maruz kaldılar.” diye yanıtladı. Ersoy, Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’ni yaşama geçirerek, kültür ve sanatı, turizmin tanıtımı için de kullandıklarına işaret ederek, “Kendi kendine çalışan hoş bir ekosistem yarattık. Çok da iyi çalışıyor. Arz da çok iyi. Her sene 5’er şehir artıracağız.” ifadesini kullandı. Dara Antik Kenti’nin imara açılacağı iddialarına da Ersoy, “Dara Antik Kenti birinci derecede sit alanı. İddia ettiğiniz parsel bizim sit alanlarının dışındaki bir alan.” karşılığını verdi. Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, 43 kilisenin restorasyonunun tamamlandığını, 7 kilisede restorasyonun sürdüğünü, 2 kilisenin projelerinin tamamlandığını, 3 kilisede proje çalışmalarının devam ettiğini bildirdi. Roman müzisyenlere destek olunmadığı yönündeki tenkitler üzerine de Ersoy, salgın sürecince desteklenen 40 bin müzisyenden yarısını Romanların oluşturduğunu dile getirdi. Ersoy, 4,5 senede kültür, sanat ve medeniyet inşasında büyük atılımlar yaptıklarını ifade ederek, “Hemen hemen her alanda tüm zamanların sıçramalarını muvaffak olduk. Sahne şovlarımız, etkinliklerimiz ve sanata dair yapımlarımızda, yaşanan pandemi krizine rağmen büyük bir atılım performansı sergilendi. Bu ancak tenn bir kültürel birikim, arzu ve aşkla, heyecanla, engin bir vizyon ve yoğun çalışmayla olur.” diye konuştu. İstanbul’daki Atatürk Kültür Merkezi’nde Atatürk Kültür Merkezi bakan odası bulunmasının eleştirildiğini anımsatan Ersoy, burada kendisine özel olarak dağılmış bir katın bulunmadığını söyledi. Ersoy, “Bakanlığın İstanbul makamının orada olmasında fayda var, hasar yok. Çünkü orası çok büyük bir kompleks. İstanbul’daki sanat ünitelerimiz ağırlıklı olarak orada. Onların doğru yönetilip, o merkezin de doğru işletilmesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu. Görüşmelerin ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı, bağlı ve ilişkili kuruluşlarının 2023 seneyi bütçesi kabul edildi.