Türkiye, Rusya, İran ve Şam’dan ‘dörtlü zirve’

Çavuşoğlu, Türkiye, Rusya, İran ve Suriye’deki Esad yönetimi arasında Moskova’da dışişleri bakanları seviyesinde hakikatleşecek buluşma için 10 Mayıs tarihinin teyit edildiğini açıkladı. Çavuşoğlu, bir televizyon kanalı canlı yayınında gündemi değerlendirdi. Suriye mevzulu büyümelere değinen Çavuşoğlu, Türkiye, Rusya, İran ve Esad yönetimi arasında ilk kere yapılacak 4’lü dışişleri bakanları buluşmasının 10 Mayıs’ta Moskova’da tertip edilmesi mevzusunda Moskova idaresinin tarihi teyit ettiğini söyledi. Çavuşoğlu, sadece İran’dan kimin katılacağının net olmadığını, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile Afrika turuna gitmesi gidişatında bir başka yetkilinin Moskova’ya geleceğini aktardı. Türkiye’deki muhalefetin, Suriye sorununa ait açıklamalarına değinen Çavuşoğlu, şu ifadeleri kullandı: “Sayın Kemal Kılıçdaroğlu, ‘YPG, terör örgütü değildir’ diyor. Amerika Birleşik Devletlerinin resmi ve askeri kayıtlarında ne diyor? YPG, PKK’nın uzantısıdır. Her ne kadar destek verseler de kayıtlarda var, NATO’da var, her yerde var. Herkes öğreniyor bunu. Kılıçdaroğlu, ‘biz Suriye’den çekileceğiz, ne işimiz var’ diyor. Orada, ‘Irak’ta harekâtları durduracağız’ diyor. Neticede bizim buralardan çekilmemiz demek, terör tehdidinin hududumuza, kapımıza katlanması demek. Aynı zamanda büyük bir göç dalgasının da kapımıza gelmesi demek.” Çavuşoğlu, Esad idaresinin bu bölgeleri idareme becerisinin olmadığını belirterek, şunları kaydoldu: “Türkiye oradan çekilse dahi idarenin bu bölgelere girebilmesi için ılımlı muhalefet, eğitilmiş eforlar, Suriye ordusu ve muhalefet-herkes tarafından hukuki olarak da tanındı Amerika Birleşik Devletleri dahil- neticede bunlarla çatışmak gidişatında. ‘Ben kimyevi silah kullanırım, gene şunu kullanırım. Herkesi katlederim’ derse o başka bir şey. Ama bu ciddi bir kırıma yol açar. Bu ne demek? Göç dalgası. Diyelim ki böyle oldu, terör örgütleri burayı, bu boşluğu doldurdu. Terör örgütleri de herkese zulmediyor, kendisine biat etmeyen herkesi sürgüne yolluyor. O da bizim kapımıza doğru bir göç dalgası demek. Daha da ehemmiyetlisi bizim milli güvenliğe çok ciddi bir tehdit olur. Biz neden bedel ödüyoruz orada, şehit de verdik.” Arap dünyasının, Esad idaresiyle angajmana girmesinin yerinden edilen Suriyelilerin ülkelerine dönebilmeleri açısından ehemmiyetli olduğunu belirten Çavuşoğlu, buna rağmen çoğu ülkenin Esad idaresinin Arap Birliğine hiçbir şey olmamış gibi geri dönmesine sarih çek vermek istemediğini dile getirdi. Çavuşoğlu, laflarını şöyle sürdürdü: “Politik süreçle alakalı rejim de adım atsın istiyorlar. Suriye’yi birleştirmenin yolu budur. Aksi takdirde YPG/PKK terör örgütü daha da kuvvetlenecek. Eğitim alıyor, silah alıyor. Bunu bağlaşığımız Amerika Birleşik Devletleri veriyor. İleride çok karışık güç bir tablo olacak. Suriye idaresiyle, idaresiyle angajmana girdik, şimdilik işliyor. Bakalım 10’unda dışişleri bakanları buluşmasında belki basın buluşması yaparız, belki ortak açıklama olur. O günkü görüşmelerimizde hangi mevzuda mutabık kalırız, evvelden net söylemek muhtemel değil.” Esad idaresinin siyasetlerine dikkati sürükleyen Çavuşoğlu, “Suriye idaresinin şu suali net bir biçimde yanıtlaması gerekli. Askeri çözüme mi inanıyorsun hali hazırda yoksa politik çözüm olası mı? Bu ikisinin ortası olmaz. Askeri çözüm muhtemel değil. İdare, politik çözümden yana tutum alırsa ihtimal yükselir. Yok ben ne olursa olsun herkesle savaşmaya devam edeceğim derse, on seneler sürer. O zaman Suriye’nin ufalanma tehlikeyi var, insanların göç etme tehlikeyi fazla zira içeride ekonomik gidişatta o kadar iyi değil.” diye konuştu. Resim: Anadolu Ajansı