Teknolojiyi reddederek yaşayan toplum Amişler

TEKNOLOJİYİ TAMAMEN YALANLARLAR

Amişler topluluğu adlarını Jacop Amman’dan alıyor. Amişlerin orijinleri 1525’de Avrupa’da ortaya çıkan Anabaptist harekete kadar uzanır. Jacop Ammon’un önderliğinde kendi gruplarını kuran Amişler, kilisenin reformistlerinde uyguladığı acımazsız politakalar sebebiyle 1700’lü senelerin başında Amerika’ya göç eder. 

1600’lü senelerde Amişler Reform hareketi sırasında, doğumdan sonra bir çocuğun vaftiz olmasının anlamsız olduğunı ve 18 yaşında kendi istemiyle karar vermesini korunduğu için kilise tarafından tepki görmüş ve suratlarca insanı öldürülmüştür. Böylece Amişler, Amerika Birleşik Devletlerinin muhtelif bölgelerine bölmüştür. 

KENDİ ARALARINDA ALMANCA KONUŞURLAR

Kendi cemiyet kaidelerine göre yaşamaya başlayan Amişler, kilise binaları yerine kendi pazar ayinleri, evlenme ve dinsel merasimlerini kendi konutlarında yaparlar. Amişler kendi aralarında Pensilvanya Almancası dilini konuşurlar, ancak İngilizceyide öğrenirler. 

TARIM İLE GEÇİNİRLER

Uyumlarını tarım yoluyla sağlayan Amişler, marangozluk ve mobilya işleriyle de uğraşırlar ancak teknolojik taşıt ve gereçleri kullanmadan çalışırlar.

ASKERLİK YAPMAZLAR

Askerlik yapmayı yalanlayan Amişler, askeriyeyle alakalı işlerle ilgilenmezler ve devlete vergi vermezler. 

ELEKTRİK VE ARABA GİBİ ÇAĞDAŞ İCATLARI YALANLARLAR

Amişler araba ve toplu taşıma taşıtları yerine, at otomobili kullanmayı seçim eder. Ayrıca elektrik gibi çağdaş buluşlardan hiçbirini kullanmazlar, akşamları mum ışında otururlar.

YALNIZCA ACİL GİDİŞATLARDA Türkiye Elektrik Kurumu BİR TELEFON KULLANILIR

Elektriği fazla fani bulan Amişler, dünyaya sıkı bağlanmaktan korkarlar. Yalnızca çok acil gidişatlarda kullandıkları türkiye elektrik kurumu bir telefon bulunur. Bu ankesörlü telefonu hastane, acil müdahale, baytar ve uzak yerde bulunan akrabalarını aramak için kullanırlar. Konutta telefon kullanımı kadınların afaki konuşma yaparak zamanlarını harcalamarına ve surat surata görüşmelerini yasaklayacağı için yasaktır.

ÇOCUKLAR KENDİ CEMAATLERİNDE EĞİTİM GÖRÜR

Amişlerin çocukları kendi mekteplerinde, kendi cemaatlerinde seçtikleri hocalar tarafından eğitim 8 yıl süresince eğitim alır. Ayrıca Amişler giyimleri ile dikkat toplarlar, düğme ve fermuar kullanmayı seçim etmez, desensiz 17. asır modasına uygun elbiseleri giymeyi sürdürürler.

SAKALLI ERKEK VE BEYAZ ÖRTÜLÜ KADIN EVLİDİR

Bıyıksız ama sakallı bir erkeğin en ehemmiyetli aksesuarı geniş kenarlı şapkadır. Bıyıklı erkek bekar, sakallı erkek ise evlidir. Kadınlarda ise evli kadın beyaz örtü, bekar kadın siyah örtü takar.

DAHA ÖNCEKİ KUMPAS RİTÜELLERİNİ DEVAM ETTİRMEYE ÇALIŞIYORLAR

Amişlerin bağlı olduğu tüm bu kaidelere Ordnung ismi verilir. Ordnung kaideler evin mobilyalarına kadar bir hayli anlamı kapsar. Daha Önceki Kumpas ve dini ritüelleri devam ettirmek anlamına kazanç. Amişler günlük yaşantının her alanında görülebilen bu ritüellerin yaradan tarafından insanlar için tertip edilen ilahi sosyal tertip etmeler olduğuna inanır.

KENDİ TOPLUMLARINDAN HARİÇ BİRİYLE EVLENEMEZLER

Amiş gençleri hayat dostlarını seçebilir ancak yeniden Amiş topluluğundan birisiyle evlenmek zorundalardır. Evlilik çağına gelen gençlerin birbirini görüp tanışması ise Pazar günü tertip edilen ilahi okumalarına reelleşir. Evlilik çağı kızlar için genellikle on dört – on altı, erkeklerde ise on altı yaş ortamında başlar.

EVLİLİK DIŞI İLİŞKİLER YASAK

Amiş topluluğunda evlilik evveli veya evlilik dışı ilişki birliktelikler güzel karşılanmaz. Gençler gidişatı rahibe itiraf etseler dahi altı hafta ceza alırlar ve günahlarından kurtulurlar. Evlendiklerinde de gelinin olağanda giydiği beyaz önlüğün giyilmesine izin verilmez. Düğün minik çaplı olur ve akşam cümbüşü yapılmaz.

VASATİ ÇOCUK RAKAMI YEDİ VEYA DOKUZ

Bir hanede vasati çocuk rakamı yedi veya dokuzdur. Doğum hakimiyet hapı yasaktır. Doğumlar genellikle sağlık kurumunda yapılmaz, hekim veya ebe takviyesiyle konutlarda hakikatleştirilir. 

DIŞ DÜNYAYA SICAK BAKMIYORLAR

Acayip yaşam stilleri zaman zaman turist akımına uğruyor ancak bu gidişattan memnun değiller. Fotoğraflandıklarında ruhlarının uçup gideceğine inanırlar. Teknoloji yalanlayan, savaş karşıtı, askere gitmeyen, vergi vermeyeb ve rey kullanmayan Amiş topluluğu sadece kendi mahsullerini satıyor ve bunun vergisini ödüyor.

Kaynak: Din Bilimleri Akademik Araştırma Mecmuası – Selçuk Üniversitesi – Nermin Öztürk