NATO ve AB’den savaşın 1. yılında mesajlar

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve AB Kurulu Başkanı Tümörsüle von der Leyen, Estonya’nın Bağımsızlık Günü dolayısıyla bu ülkeyi ziyaret etti. Başşehir Tallin’de Estonya Başbakanı Kaja Kallas ile üçlü basın buluşmasında konuşan Stoltenberg, Rusya’nın bundan bütün bir sene evvel Ukrayna’ya karşı başlattığı işgal ve atakla beynelmilel hukuku ihlal ettiğini dile getirdi. Stoltenberg, “Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin zafersiz olmuş, Ukrayna ayakta kalmıştır. AB ve NATO, Ukrayna ile durmaktadır.” dedi. Putin’in daha fazla savaş istediğini söyleyen Stoltenberg, Rusya ile savaşan Ukrayna’ya lüzumlarının verilmesi gerektiğini, bunun gerginliği tırmandıracağına müteveccih evhamlar dile getirildiğini ancak tehlikesiz bir alternatif bulunmadığını kaydoldu. Stoltenberg, Litvanya’da temmuzda yapılacak NATO Zirvesi’ne Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i davet ettiğini bildirdi. “Ukrayna’ya destek yalnızca ahlaki bakımdan zorunlu değil, aynı zamanda bizim güvenlik çıkarlarımız için bir gereklilik.” diyen Stoltenberg, Çin’in Rusya’ya silah yardımı vermesiyle alakalı bir suale şu karşılığı verdi: “Çin’den Rusya’ya askeri destek mevzusunda silah sevkiyatı görmedik. Ancak gördüğümüz şey Çin’in silah temin etme görüşüde olabileceğine müteveccih işaretlerdir. Çin bunu yapmamalı. Zira bu gayrimeşru bir savaşa destek, beynelmilel hukukun ve BM Sözleşmesi’nin ihlali anlamına kazanç. Çin BM Güvenlik Konseyi abonesidir ve BM Sözleşmesi’ni gözetmek gibi özel bir mükellefliği bulunmaktadır.” Çin idaresinin barış tasarıyı sunması hakkındaki fikri sorulan Stoltenberg, Çin’in işgali ayıplamadığını, dolayısıyla eminliğinin bulunmadığını söyledi. Rusya ile Çin arasında “sınırsız ortaklık” uyuşması yapıldığını hatırlatan Stoltenberg, neticede bu savaşın mülakat masasında biteceğini, o zaman geldiğinde Ukrayna’nın elinin güçlü olması için muharebe alanında kazanmış olması gerektiğini ve bunun için de askeri takviyeye gereksinim dinlendiğini ifade etti. Stoltenberg, “Yarın barışçıl bir çözüm bulmanın yolu bugün askeri destek vermekten geçer.” ifadesini kullandı. Moldova mevzusunda kaygıları bulunduğuna dikkati sürükleyen Stoltenberg, Moldova ile Rusya’ya karşı işbirliğini artırmaları gerektiğini belirtti. AB Kurulu Başkanı von der Leyen de Rusya’nın hem savaş alanında hem de yaptırımların da tesiriyle ekonomik anlamda zayıfladığını ancak Ukrayna’ya yönelttiği riskin sürdüğünü vurguladı. “Takviyemizi iki katına çıkarmalıyız.” diyen von der Leyen, “Ruslar bu savaşı tamamlayıp Ukrayna’yı terk edene kadar Ukrayna’ya kendini korunması için vasıtalar vermeye devam etmeliyiz.” biçimindeki görüşünü paylaştı. Von der Leyen AB ve aza ülkelerin Ukrayna’yı mali, ekonomik ve askeri olarak desteklemesi, kendi korunma kapasitelerini ve Rusya üzerindeki baskıyı artırması gerektiğini kaydoldu. AB’de 30 bin Ukrayna askerini eğitmeyi amaçladıklarını dile getiren von der Leyen, 155 milimetrelik cephane gibi acil askeri malzeme tedarik etmek için ortak satın alma alternatifini değerlendirdiklerini söyledi. Von der Leyen, Ukrayna’nın AB azalığıyla alakalı sual üzerine katılım sürecinin liyakata dayalı ve aday ülkenin performansına bağlı olduğunun altını çizdi. Ukrayna’nın bir yandan savaşırken öteki yandan abonelik yolunda adımlar atmasının etkileyici olduğunu anlatan von der Leyen, şöyle konuştu: “AB Kurulunun güçlü yardımıyla nasıl performans gösterecekleri, nasıl reform yapacakları, ülkelerinin statüsünü nasıl iyileştirecekleri elbette Ukrayna’nın elinde. İlkbaharda ilerlemenin aza ülkelere laflı olarak sunulduğu bir sürecimiz olacak. Ancak daha da ehemmiyetlisi, güzde tüm aday ülkelerin gelişimini özetleyen rapordur. Ukrayna’nın güzde aza devletlere sunulacak olan bu raporda galibiyetli olacağına belirlim.” Çin’in savaşın sene dönümü sebebiyle açıkladığı “Ukrayna krizinin politik çözümü” için tekliflerini kapsayan “davranış evrakı”yle alakalı bir sual üzerine von der Leyen, bu maddeleri Çin’in savaşın evvelinde Rusya ile duyuru ettiği “sınırsız ortaklık” dahil olmak üzere aldığı pozisyonu göz önünde bulundurarak değerlendireceklerini söyledi. Estonya Başbakanı Kallas da Ukrayna’ya takviyenin sürdürmenin ehemmiyetini vurguladı. Ukrayna’ya askeri takviyenin sağlanması için AB’nin Kovid-19 salgınında yaptığı ortak aşı alımını misal gösteren Kallas, bunun askeri destek mevzusunda da uygulanabileceğini ifade etti. Kallas, ayrıca Rusya’nın Ukrayna’ya müteveccih saldırganlığının cezasız kalmaması gerektiğini, mesullerin beynelmilel camia tarafından cezalandırılmasını istediklerini belirtti. * Haberin görseli Anadolu Ajansı ve Associated Press’ten servis edilmiştir.