Kazakistan’da erken cumhurbaşkanlığı tercihleri tertip edildi

Kazakistan’da cumhurbaşkanlığı tercihlerinde rey verme harekâtı başladı. Erken tertip edilen tercihlerde, görevdeki Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in de aralarında olduğu 6 aday yarışıyor. Kazakistan milleti, gelecek 7 sene süresince ülkeyi idareyecek cumhurbaşkanını seçmek için bugün sandık başına gitti. Ülke genelinde kurulan 10 binden fazla sandıkta rey verme harekâtı yerel saatle 07.00’de başladı. Toplam popülasyonu 19 milyonu aşan Kazakistan’da söz mevzusu tercihlerde bugün 11 milyon 950 bin 485 kayıtlı seçmenin rey kullanması bekleniyor. Sandıklar, aynı gün ülkenin yurt dışındaki temsilciliklerinde de açıldı. Görevdeki Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in de aralarında olduğu 6 adayın yarıştığı tercihlerde rey verme harekâtı saat 20.00’de sona erecek. Ülke tarihinde ilk kere cumhurbaşkanlığı tercihlerinde rey pusulasında “hepsine karşı” alternatifinin yer alması ve adaylar arasında 2 kadının olması da dikkati sürüklüyor. Kazakistan’da senenin başında alana gelen ocak ayı protestolarının ardından haziran ayında yapılan tüzük halkoylamasını sonrası reelleştirilen bu tercihle ülke başına geçecek bireyin bir daha seçilme hakkı olmaksızın 7 senelik tek yarıyılla cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmesi ve böylece gelecekte devlet sisteminde tekelleşme tehlikesinin önlenmesi amaçlanıyor. Tercihleri 15 ülkenin tercih heyeti başkanının yanı gizeme Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AGİT, Türk Devletleri Teşkilatı TDT, Türk Dili Konuşan Ülkelerin Parlamenter Asamblesi TÜRKPA, Şanghay İşbirliği Teşkilatı ŞİÖ gibi beynelmilel kuruluşlardan gözlem kurullarıyla toplamda 642 yabancı gözlemci yerinde izliyor. Ön neticelerinin en geç yarın açıklanacağı tercihlerde son neticeler 27 Kasım’a kadar yayınlanacak. Cumhurbaşkanı Tokayev, oyunu başşehir Astana’daki Farabi Talebeler Epilepsiyi’nda kurulan sandıkta kullandı. Daha sonra basın üyelerine açıklamalarda bulunan Tokayev, bugünün ehemmiyetli ve tarihi bir gün olduğunu belirterek “Ülkemizin aydın geleceği için rey veriyoruz.” dedi. Tokayev, Kazakistan için kolay sene olmadığını ancak milletin birliği sayesinde tüm güçlüklerin üstesinden geldiklerini kaydolarak, “Yapılacak iş çok. Önümüzde çok iddialı emel ve gayeler var. Yazın milli bir halkoylaması yapıldı ve bugün erken cumhurbaşkanlığı tercihleri reelleşiyor. Politik reformlar yaşama geçiriliyor ve bu çalışma devam edecek.” ifadelerini kullandı. Anadolu Ajansının haberine göre, cumhurbaşkanlığı tercihinden sonra meclis tercihlerinin yapılacağını belirten Tokayev, söz mevzusu tercihlere kadar ülkede yeni politik partilerin kurulacağını dile getirdi. Tokayev, ayrıca ülke tüzüğüne göre cumhurbaşkanlığı tercihinden sonra hükümetin feshedilmesi gerektiğine işaret ederek, “Bu, meclis tercihlerinden sonra kesinlikle yapılacak. Hükümet faaliyetini sürdürecek ancak bakanlar kuruluda elbette nokta farklılıklar olacak.” diye konuştu. Bunun yanı gizeme yurt dışına kaçırılan anaparaların ülkeye geri getirilmesi mevzusunda tasarılı çalışmaların süreceğinin de altını çizen Tokayev, “Zamanında ülkemizden yasa dışı yollarla çıkarılan anaparanın iadesine ait bir yasa çıkarmamız gerektiğini düşünüyorum. Gönüllü olarak iade edilecekse takviyeleriz.” değerlendirmesinde bulundu. Tokayev, çok taraflı dış siyaseti sürdürmek zorunda olduklarını da vurgulayarak, şunları kaydoldu: “Kazakistan, jeostratejik konumu ve ekonomisinde 300 milyar dolardan fazla yatırımla faaliyet gösteren küresel işletmeleri çalıştıran bir ülke olduğunu dikkate alarak çok taraflı bir dış siyaset izlemek zorunda. Ülkemizin BM Koşulu’na bağlı kalması ve barışçıl dış siyaset izlemesi gerektiğini kezlerce söyledim. Bu doğrultuda çalışmaya devam edeceğiz.” Kazakistan’daki erken cumhurbaşkanlığı tercihlerinin öbür adayları da reylerini başşehir Astana’da kullandı. 69 yaşındaki Cumhurbaşkanı Tokayev’in meclisteki üç politik parti ile 30’dan fazla sivil kuruluşun toplanarak oluşturduğu “ulus ortak yönetiminin” ismine yarıştığı tercihlerde öbür 5 aday ise Auıl Köy Ulus Demokrasi Partisinden Jiguli Dayrabayev, Milli Sosyal Demokrat Partisinden Nurlan Auesbayev, “Amanat” Sendikalar Topluluğundan Meyram Kajıken, Milli Sosyal Hizmet Uzmanları Birliğinden Karakat Abden, “Kazak anneleri, anane yolunda” kamu derneğinden Saltanat Tursınbekova oldu.