TUSAŞ Genel Müdürü Kotil’den MMU açıklaması: Yurt dışından arz varTürk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, Ulusal Muharip Uçak MMU projesiyle alakalı, “Bu mevzuda yurt dışından arzlar var, şu anda bizle birlikte çalışan mühendisleri de var. Bunlar devletderi devlete yapılması gereken bir uyuşma. Şu anda devlet tarafından açıklanmış bir uyuşma yok” dedi.TUSAŞ Genel Müdürü Kotil, işletmenin Ankara’daki kampüsünde basın üyeleriyle toplandı. Kotil, devam eden projeler, işletmenin amaçları ve korunma sanayisindeki büyümeler hakkında bilgi vererek, emellerinin dünyanın ilk 10 havacılık işletmeleri arasında yer almak olduğunu söyledi.‘MÜHENDİSLERİMİZ ÖZGÜN PROJELERDE BÜYÜDÜ’Kotil, geçmiş yarıyılda Amerika Birleşik Devletleri orijinli General Dynamics ile reelleştirilen F-16 kurulumunun bugünkü çalışmalara ehemmiyetli katkısı olduğunu belirterek, “Bu F-16 projesinde tasarım yoktu, bildiğimiz kolay kurulumdu o. Belirli parçaların imalatı burada hakikatleştirildi. General Dynamics buraya bir kültür getirdi. Büyük işletmelerin kültürü ehemmiyetlidir. İster yerli olsun, ister yabancı olsun fark etmez. General Dynamics ile yaptığımız F-16’lar ile teknisyen büyüttük ama mühendis geliştiremedik. Özgün projeniz yoksa mühendis geliştiremezsiniz. Gökbey, TUSAŞ’ın özgün bir projesi. Devlete, bu projeyi bize verdiği için teşekkür ederiz. Bu proje sıfırdan planlandı, uçtan uca özgün bir proje. Yeniden, Hürkuş ve Anka da Gökbey gibi özgün projeler. Bu özgün projelerde mühendislerimiz büyüdü. Büyüklerimiz özgün projeleri başlatınca bu çalışmalar Ulusal Muharip Uçak’ın da temelini oluşturdu” diye konuştu.Ayrıca yazılım mevzusunda işletmelerin artık daha öncekisi kadar ketum olmadıklarını söyleyen Kotil, “Airbus ve Boeing hangi yazılımı kullanıyorsa biz de kullanıyoruz. Bu asır daha düz, her şeye daha rahat eriştiğiniz bir asır” ifadelerini kullandı. ‘UYDU MEVZUSUNDA TEPEDEN GİRDİK’TUSAŞ’ın uydu mevzusunda da çalışmalar yaptığını andırdıran Kotil, “Biz yalnızca İHA, uçak, helikopter yapmıyoruz, aynı zamanda uydu da yapıyoruz. Uydu mevzusunda şöyle bir yol aldık; sıradanda bayağı haberleşme uyduları 4-5 ton olur. Bunların içinde hidrazin denilen kimyevi var. O da 4 tonluk uyduda 2 tona yakın bir yakıt demek oluyor. Hidrazin yakıtını kullanarak uydu 15 senelik ömrü süresince kendini yörüngede meblağ. TUSAŞ olarak ‘Biz çağdaş uydu yapmamız gerekiyor’ dedik. Onun için bir Arjantin işletmesiyle de anlaştık ve ortaklık kurduk. Bu uydu elektrikli olacak. Bunda hidrazini o kadar koymuyorsunuz. Zira roketler daha çok elektrik gücüyle tahrik ediliyor. Böyle olunca da uydu 5 tondan 1 buçuk tona iniyor, bu çağdaş bir yaklaşım. Bu Airbus için de yeni olan bir şey. Şu anda Arjantin milli telekomünikasyon işletmeyi ARSAT için bir ihale aldık ve onlara uydu yapıyoruz. 2 sene içinde bu çağdaş uydu yörüngede yerini alacak. Bu mevzuda ürün olarak tepeden girdik” diye konuştu.Projelerini bir an evvel seri imalata geçirmek istediklerini söyleyen Kotil, “Allahın İzniyle önümüzdeki 5 sene sonunda MMU bitirilmiş olur. Diğer projeler de bitirilmiş olur ve seriye dökülür. Bizim iki suratımız var, ilki proje yapmak, bir de bunu seriye döküp satmak. Firma olarak ehemmiyetli kısmı ikincisi. İlki para yer, ikincisi para getirir. Onun için Gökbey’i acil acil seriye döküyoruz. Hürjet de 2025 senesinde seri imalata dökülecek, ilk teslimat da 2025’te olacak. Saldırı-2, 2025’te teslim edilecek” dedi.‘MMU’UN BU KADAR SÜRATLİ GİTME NEDENİ TECRÜBELERİMİZ’TUSAŞ’ın geliştirmekte olduğu MMU hakkında da konuşan Kotil, “F-16 ile büyüyen ‘know how’ bilgi birikimi kendini burada gösterdi. Motor takarken buradaydım. Dostlar birkaç saat içinde yeni motoru taktılar. Bunu yapan dostlar belki de 100’üncü motorlarını takıyorlar. Bizim asetimiz bu. Projelerin bu kadar süratli gitmesinin nedeni dostların deneyiminden kaynaklı. Bizim anaparamız deneyimimiz ve insanımız. Uçağımızın şu anda uçuş bilgisayarı olsun, avionik sistemleri olsun tam sistemleri üzerinde. Önümüzdeki günlerde motor çalıştırıp bunu göstereceğiz. Biz sene sonuna kadar bunu bir an evvel uçurmak modundayız. Emelimiz sene sonunda emniyetli bir uçuş yapmak” ifadelerini kullandı.‘MMU’NUN İNİŞ TAKIMLARINI TÜRK İŞLETMEYİ YAPIYOR’MMU’nun alt sistemlerinin Türkiye’de yapıldığını söyleyen Kotil, “Hürkuş’un kanopisini uçak kokpiti üzerindeki saydam muhafaza yurt dışından alıyorduk, contası da İsviçre’den geliyordu. 15 uçak yapıyorduk, 8’inde ambargo koydular bize. MMU’nun kanopisini Volo şirketi yapıyor. İniş ekibi çok ehemmiyetli, Hürkuş’ta mesele yaşadık. Onu da İtalyan bir şirket yapıyordu ama şimdi MMU’nun iniş ekibini Türk şirketi TAAC yapıyor” dedi.MMU projesinin süratli büyümesinde ülke hakikatlerinin de tesirli olduğuna dikkat toplayan Kotil, “Ülkelerin gereksinimleri kendilerine göre değişken olabiliyor ama bizim bu uçağı bir an evvel 2028 ya da 2029’da teslimata başlamamız gerekiyor. Bizim devletle sözleşmemiz böyle. Bence karşılaştırmayı Almanlar, Fransızlar daha yavaş yapıyor da biz neden daha süratli yapıyoruz biçiminde yapmamamız gerekiyor. Zira gereksinimler çok değişik, onların zindeleri var. Soğuk Savaş yarıyılında hem doğu blokundan hem de batı blokundan ülkelerin neler yaptıklarını öğreniyoruz” diye konuştu. MMU’nun yeni bir adı olup olmayacağı mevzusuna ise Kotil, “Adı büyüklerimiz verir. Biz evvel uçuralım da sonra adı kazanç onun. Gökbey’e Sayın Cumhurbaşkanımız, Aksungur’a da İsmail Demir başkanımız ad verdi. Bunun da bir adı olacak” dedi.‘YURT DIŞINDAN ARZ VAR’Kotil ayrıca, başka ülkelerin MMU projesine dahil olması mevzusunda da arz olduğunu bildirerek, “Bu mevzuda yurt dışından arzlar var, şu anda bizle birlikte çalışan mühendisleri de var. Bunlar devletderi devlete yapılması gereken bir uyuşma. Şu anda devlet tarafından açıklanmış bir uyuşma yok” ifadelerini kullandı.Kotil, işletmenin ileriye dönük amaçları arasında yolcu uçağı yapmak olduğunu da belirterek, “İleriye doğru vizyon konuşmak gerekiyorsa bu işletmenin bir yolcu uçağı yapması gerekiyor. Natürel bunu şu anda konuşmak tabu. Bu firmada yapabilirlik mevzusunda bir yetersiz yok” diye konuştu.