İsrail’de sular durulmuyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, vergi kabahatlerinden geçtiğimiz sene karar giyen Ultra Ortodoks Şas Partisi lideri Arya Ten’yi bakanlar kuruludan ihraç etti. İsrail Yüksek Duruşması’nin vergi kabahatlerinden geçtiğimiz sene karar giyen ve savcılıkla yaptığı uyuşma ile koşullu tahliye olan Ultra Ortodoks Şas Partisi lideri Arya Ten’nin bakan olamayacağına hükmetmesinin ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Ten’yi bakanlar kuruludan ihraç etti. Kabine buluşmasında konuşan Netanyahu, İçişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı vazifesine getirilen Şas Partisi lideri Ten’yi “üzülerek” hükümetteki vazifelerinden almak zorunda kaldığını belirterek, Ten’nin İsrail devletine katkıda bulunmaya devam edebileceği rastgele bir legal yol bulma lafı verdi. Netanyahu, Yüksek Duruşma’nin kararını tenkit eterek, “Milletin benim hükümetimde bulunan seçilmiş temsilcilere dinlediği hatırı sayılır güvenin de gösterdiği gibi, milletin istemi hiçe sayıldı” dedi. Vazifeden alınmasına cevap veren Ten, duruşma kararından sonra hem kendisi hem de Netanyahu için hükümetten ayrılacağının “sarih” olduğunu ancak politik hayattan çekilmeyeceğini belirterek, “Hiçbir yargı kararı beni misyon yapmaktan ve temsil etmekten alıkoyamaz” dedi. TEN KANUNU Netanyahu, geçtiğimiz ay bakanlar kurulusunda yer alacak adları açıklamadan evvel mecliste kurduğu ortak yönetim hükümeti için tertip etmeler yapmıştı. Ten’nin karar giydiği halde bakan olabilmesini sağlayan ve İsrail medyayı tarafından “Ten Kanunu” olarak adlandırılan yasa meclisten geçmişti. KİMİN GELECEĞİ NET DEĞİL Bakanlar Kuruludan ihraç edilen Ten’nin yerini kimin alacağı henüz öğrenilmiyor. Bir bakan misyonu vazgeçtiğinde, yeni bir bakan soyulana kadar misyonları otomatik olarak geçici bir müddet için başbakana geçer. Ancak Netanyahu, hakkında ayrı bir yolsuzluk soruşturmasıyla iletişimli olarak kabahat ilanında bulunduğundan, başbakanlık dışında rastgele bir kabine koltuğuna oturması kanunen yasaklanıyor. TARTIŞMALI YARGI REFORMU Netanyahu liderliğindeki ortak yönetim hükümetinin tasarladığı ve protestolara yol açan yargı reformunda, Yüksek Duruşma’nin yetkilerinin hudutlandırılması, meclisin duruşma kararlarını geçersiz kılması ve yargının dominantların tercihi üzerindeki tesirinin eksiltilmesi öngörülüyor.
İsrail’in yazılı bir Anayasa’sı bulunmazken, Yüksek Duruşma azami yargı merci olarak misyon yapar. İsrail’de devletin işleyişine, yönetimi ile insan hak ve serbestliklerine ait bir hayli “temel yasalar” bulunmaktadır. Yüksek Duruşma, Anayasa krokiyi olarak kabul edilen “temel kanunlara” aykırı olduğu mazeretiyle meclisin çıkardığı yasaları bozma yetkisine sahiptir.