Harcayıcı tasarrufa yöneldi, tasarısız alışverişten bıraktıHarcayıcı tavırları pandeminin başından Mart 2020 itibaren büyük bir metamorfoz yaşıyor. Evvel hakimiyetsiz bir biçimde artan online alışveriş iştahı, ardından savaşın da tesiriyle yükselen maliyet ve enflasyonla frene basılan, alışveriş seçiminin değiştiği ve tasarrufun öne çıktığı bir yarıyıla geçiş… ‘GFK Türkiye’nin ‘Harcayıcı Trendleri Araştırması’ da bu gidişatı gözler önüne seriyor. Araştırma tasarruf meyli açısından da ehemmiyetli ipuçları veriyor. İşte araştırmada dikkat toplayan detaylar ve uslarda olması gereken pratik tasarruf tüyoları.Pandeminin değiştirdiği alışkanlıklardan biri de alışveriş oldu. Maliyet etmenlerinin tamamen değiştiği son 2,5 senede harcayıcılar da hem seçme alışkanlığı hem ürüne erişim noktasında seçimlerini değiştirdi.Posta’dan Bilal Emin Turan, bu yarıyılda dikkate alınması gereken tasarruf tüyolarını kaleme aldı.ÖNYARGILARI KIRIN İKİNCİ EL CEBİNİZİ KORURTESPİT: Yeni bir şeyler almak yerine ikinci el ürün satın aldığını belirtenlerin oranı yüzde 59 olurken, bu oranın alt sosyoekonomik gruplarda yüzde 70’in üzerine çıktığı belirlendi.ÖNERİ: Bu köşede ikinci el eşyaların ekonomik ve avantajlı olduğunu her seferinde dile getiriyoruz. Avantajlar öyle hafife alınacak türden değil. Üniversite talebeleri, yeni evlenenler veya bekarlar ev döşemek için spotçulardan aldıkları ikinci el eşyada yüzde 40-50 daha az ödüyor. Üstelik ikinci el diye alınan eşyalar sıfır ayarında, tamiratı yapılmış ve bakımlı oluyor. Hatta çoğu ürüne garanti bile veriliyor. Mutasyon ekonomisi ve sürdürülebilirlik ismine de ikinci el eşya seçimi ülke ekonomisine de büyük katkı sağlıyor.İNDİRİM NEREDEYSE SİZ DE ORADA OLUNTESPİT: Araştırmaya göre, 2016’dan bu yana indirim marketlerine daha fazla gittiğini belirtenlerin oranı yüzde 49’dan yüzde 75’e yükseldi.ÖNERİ: Marketlerin maliyet siyaseti pazarlama taktiğine göre değişiyor. Kimileri versiyondan kazanıyor, kimileri daha az elaman çalıştırıp buradaki maliyet avantajıyla emsallerine göre ürünleri daha ucuza satabiliyor. Ayrıca sık kampanyalarla bütçeye destek oluyor. O halde alışveriş yapacağınız marketler arasında tek tek anekdot alarak karşılaştırma yapın. 1-2 liralık farkları küçümsemeyin.YÜKSEK GRAMAJLI VE TOPLU ÜRÜN ALIMI AVANTAJLITESPİT: Alışveriş seçimlerini daha yüksek gramajlı ekonomik kutulardan yana kullandığını ifade edenlerin oranı da söz mevzusu yarıyılda yüzde 47’den yüzde 70’e yükseldi.ÖNERİ: Yüksek gramajlı kutular genellikle ufak olanlara göre daha avantajlı oluyor. Bunun da hesabını ödediğiniz meblağı ürünşöhret gramajına veya adedine ufalayarak yapabilirsiniz. Plastik gibi hammadelerin maliyeti çoğaldığından ufak gramajlı veya düşük litreli ürünler daha pahalı oluyor. Misalin; 10 litrelik su 22 lirayken, 1.5 litrelik 6’lı kutular 9 litre ediyor 30 liraya çıkıyor. Akışkan yağlarda ve öteki ürünlerde de eş şeyler söz mevzusu. Her üründe bu ince hesapla bir ürünü parasıza getirme ünsünüz var.MARKET MARKALI ÜRÜNLERİ DENEYİNTESPİT: Araştırmaya göre; ‘market markalı ürünleri private label’ daha fazla satın aldığını belirtenlerin oranı yüzde 47’den yüzde 60’a, indirim ve kampanyalı ürünleri seçim edenlerin oranı yüzde 45’deri yüzde 73’e, indirim kuponlarını takip edenlerin oranı yüzde 46’dan yüzde 65’e, daha az ürün harcıyorum diyenlerin oranı da yüzde 41’den yüzde 57’ye çıktı.ÖNERİ: Hemen hemen her zincir market kendi markasıyla bir hayli ürün satıyor. Ürün aynı ürün. Değişen tek şey marketin adının yazdığı kutu. Maliyet olarak da daha ucuz. Alın, deneyin. Hesaplı değişik markalı ürünleri sınamaktan çekinmeyin. Marketlerin haftalık ve aylık indirim kitapçıklarını takip edin. Gazetelerdeki market duyurularını kesinlikle araştırın, cebinizden daha az para çıkmasını sağlayacak ürünleri bu biçimde yakalayabilirsiniz.MALİYET AVCISI OLUNTESPİT: Araştırmaya göre; pahalı markalardan daha ucuz markalara geçenlerin oranı yüzde 88 olurken, satın almak istediği ürün için kampanya dönemini bekleyenlerin oranı da yüzde 83 olarak belirlendi.ÖNERİ: Her alışverişte, ikame ve en hesaplı ürünü tutmak için tüm olanaklar değerlendirin. Maliyet karşılaştırmaları, çarşı ve pazar araştırması… Bu yarıyılda özellikle maliyet avcısı olmalısınız. Kasım ve aralık ayı Efsana Cuma, Siber Pazartesi gibi indirim kampanyaların yoğun olduğu yarıyıllar. Bu yarıyıllarda avantajlı maliyetlerin izini sürün, paranız cebinizde kalsın.ALTERNATİFLERE DE BAKINTESPİT: Süratli tüketim ürünlerinin alımına ait tasarruf meyillerinin 2016’dan bu yana belirgin bir biçimde çoğaldığı kollanırken, harcayıcıların satın alma evveli daha fazla araştırma yaptığı belirlendi.ÖNERİ: Şuurlu harcayıcı hangi ürünü, nereden, hangi maliyetlerle alacağını bilen harcayıcıdır. Siz de şuurlu harcayıcı olabilirsiniz. Yapmanız gerek iyi bir piyasa araştırması, devamlı maliyet takibi ve seçenek daha hesaplı ürünleri keşfetmek.LİSTE YAPINTESPİT: 2016 senesinde alışverişten evvel liste yaptığını, satın alacaklarını tasarladıklarını belirten harcayıcıların oranı yüzde 47 iken 2022 senesinde yüzde 68’e çıktı.ÖNERİ: Alışverişin altın kaidelerinden biri ‘liste yapmak’tır. Markete gitmeden evvel kesinlikle gereksinim listesi yapın, bütçe tanımlayın ve zorunda olmadıkça bu liste dışına çıkmayın. Bu hakimiyetli alışveriş de sağlar.2 ŞAHISTAN BİRİ KREDİ KULLANMAK İSTİYORTESPİT: Araştırmada görüşülen 2 şahıstan biri kredi kullanmayı tasarlıyor. Toplam içinde gereksinim kredisi kullanmayı tasarlayanların oranı yüzde 28. Bu oran üst sosyo-ekonomik kesimde yüzde 35’e yükseldi. Ev kredisi almayı düşünenler yüzde 11 iken, üst kazanç grubunda bu oran yüzde 19’a erişti. Araç kredisi almayı düşünenlerde toplam içinde yüzde 10’luk hisseye sahip iken üst sosyo ekonomik grup içinde hisse yüzde 21’e çıktı.ÖNERİ: Gereksinimler için kredi ehemmiyetli çözümler sunuyor. Ancak faizler yüksek izlemekle beraber, alınacak taşıtın ve evin maliyeti de yükseldi. Dolayısıyla bu yüksek faizlerle çekilecek kredinin geri ödeme maliyeti ve aylık taksitleri de yüksek. Bu gibi bütçe açısından kritik tüketmeleri yaparken kesinlikle ‘Kenarda yedek akçem acil vaziyet fonum var mı?’, ‘Ödeyeceğim taksit kazancımın yüzde kaçı?’ idraki yapılmalı. Kredi ödemelerinin kazancın yüzde 35-40’ı aşmaması bu açıdan ehemmiyetli. Acil nakit gereksiniminde kredi kartından nakit avans sürüklemek şayet vade 12 ayla hudut olacaksa harcayıcı kredisinden daha avantajlı. Nakit avansın aylık faizi yüzde 1.50, harcayıcı kredisinde ise yüzde 2-3 seviyelerinde.