EYT kimleri içerir, koşulu ne, aylık ne zaman uyuyacak?EYT tertip etmesinin ocak ayında kabul edilmesi, şubat ayında ise EYT’li aylıklarının uyuması bekleniyor. İşte kapsam ve süreçle alakalı suallere cevaplar… Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı emeklilikte yaşa takılanlar EYT tertip etmesi, 8 Eylül 1999 evvelinde sigorta girişi yapılanları kapsayacak. Detayları Türkiye Büyük Millet Meclisi’ye gelecek kanunla tanımlanacak olan EYT tertip etmesinin ocak ayında kabul edilmesi, şubat ayında ise EYT’li aylıklarının uyuması bekleniyor. Müracaatlar ise tertip etmenin kanunlaşarak Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra yapılabilecek. EYT hakkında merak edilen bazı sualler ve yanıtları şöyle:*EYT kimleri içeriyor?8 Eylül 1999 evvelinde sigorta girişi olanlar; erkeklerde 25, bayanlarda 20 sene sigortalılık süresi ile emekli olacak. Şayet Türkiye Büyük Millet Meclisi’ye sunulacak öneride değişik bir tertip etme öngörülmez ve kanunuma sürecinde de bir farklılığa gidilmezse, EYT’liler için 5 bin prim gününün emeklilik için yeterli olması bekleniyor. Tertip Etmeyle Sosyal Sigortalar Kurumu’lıların yanı gizeme 8 Eylül 1999 evveli sigorta girişi olan Bağ-Kur’lular ve Emekli Sandığı kapsamındakiler de yaş koşuluna tabi olmadan emekliliğe hak kazanacak.*EYT tertip etmesi ne zaman devreye girecek?Tertip Etmenin Meclis’e sunulmasının ardından ocak ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Heyeti’nda görüşülmesi ve kabul edilecek kanunun yürürlüğe giriş tarihinin 1 Ocak 2023 olarak tanımlanması öngörülüyor. Bu gidişatta ilk EYT’li aylıklarının Şubat 2023’te uyuması bekleniyor. Tertip Etme kanunlaşmadan müracaat yapmak ise söz mevzusu değil.*Prim günü yetersiz olan ne yapacak?Emeklilik için yeterli prim günü dolmayan bayanlar doğum borçlanması, erkekler askerlik borçlanması yapabilecek. Hizmet zamanları ve emeklilik için gereksinim dinlenen prim sayıları, e-Devlet üzerinden de görülebiliyor. EYT’liler e-Devlet üzerinden yetersiz prim günleri için müracaat, borçlanma ve takip operasyonlarını asıllaştırabilecek. EYT kapsamında müracaatlar yasa çıktıktan sonra alınacak. Ancak yetersiz primler için borçlanma müracaatları bir an evvel yapılarak süreç süratlendirilebilir.*Sigortalılık süresi dolmayanın vaziyeti ne olacak?Prim koşulunu tamamlayan ancak sigortalılık vaktini doldurmayanlar, bu zamanı beklemek zorunda olacak. Bayanlar 20 sene, erkeklerde 25 sene bitince emeklilik hakkı kazanıyor.*Kaç şahıs faydalanacak?Tertip Etmenin yürürlüğe girmesiyle ilk düzeyde 2 milyon 250 bin şahıs emeklilik hakkına kavuşması, daha sonraki süreçte prim ve sigortalılık vaktini tamamlayanların ilave edilmesiyle bu sayının her sene çoğalması öngörülüyor.*“Staj mağdurları” da kapsamda mı?İş lisesi ya da üniversite stajında sigorta girişi yapılan, sosyal güvenlik numarası alan, ancak emeklilik hesaplamasında bu tarih geçerli sayılmadığı için emeklilik yaşı uzayanların vaziyeti merak ediliyor. EYT’lilerin içinde ehemmiyetli bir kısmı oluşturan “staj mağdurları”, Erdoğan’ın açıkladığı haliyle tertip etmede yer almıyor.*EYT kapsamında emekli olanlar kıdem tazminatı alacak mı?EYT kapsamında emekli olanlar, kıdem tazminatlarını alabilecek. Emekli olacakların kıdem tazminatları için patronlara Kredi Garanti Fonu üzerinden destek sağlanacak. Bu surattan kıdem tazminatlarının hesaplara yatırılmasında bir gecikme beklenmiyor. Ancak, emekli olup aynı işe devam edecek olanlar için kıdem tazminatının dondurulması ve işten ayrılma anında ödenmesi yönteminin uygulanması bekleniyor.*Emekli olup çalışanlar için vaziyet ne?Emekli olup çalışmaya devam edecekler için sigorta prim teşviki getirilecek. Böylece, emekli olanlar için firmaların ödeyeceği primlerde düşüş olacak, olağan çalışanla emekli çalışan arasında prim farkı kalmayacak. Ancak EYT sebebiyle emekli olup, aynı işyerinde yine çalışmak isteyenlerin, çıkış harekâtından sonra yeni akitle işe girişinin yapılması gerekiyor. Böylece hem emekli aylığı alıp hem de çalışmaya devam edebilecekler.*Gecikme olur mu, hemen müracaat yapılabilir mi?Ocak ayında yapılan her hakedilmiş EYT müracaatının aynı ay içinde sonuçlandırılması ve aylıkların şubat ayına yetişmesi bekleniyor. Tertip Etme kanunlaşmadan müracaat yapmak muhtemel olmadığı için, tam EYT’liler ocak ayını bekleyecek. Buna rağmen, yetersiz prim günü olan EYT’lilerin, borçlanma operasyonlarını bir an evvel başlatması gerekiyor.*EYT’lilerin operasyonlar için SGK şubelerine gitmesi gerekiyor mu?EYT kapsamında emeklilik müracaatları e-Devlet internet sitesi üzerinden, e-Devlet mobil uygulamaları üzerinden de 7 gün 24 saat temeliyle yapılabilecek, SGK müdürlüklerine doğrudan müracaat etme koşulu olmayacak. İsteyenler SGK temsilciliklerine giderek doğrudan da başvurabilecek.Yurttaşlar SGK’lara akın ettiCumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasını takip eden sabah, emekli olmak isteyen yurttaşlar SGK temsilciliklerine akın etti. EYT tertip etmesinin kanunlaşma sürecini bitirmemesine karşın çok sayıda yurttaşın gerek e-Devlet, gerekse doğrudan müracaat yolu ile aylık arzında bulunması üzerine SGK açıklama yaptı. Açıklamada, “Kanun yürürlüğe girmeden yapılan bu arzlara istinaden müessesemizce aylık bağlama harekâtı yapılması legal olarak muhtemel değildir. Alakalı tertip etme yürürlüğe girdikten sonra müessesemizden aylık arzında bulunulması halinde aylık bağlama harekâtları en kısa vakitte sonuçlandırılacaktır” denildi.