Everest Dağı’nın vefat bölgesinde neler yaşanıyor?

Everest Dağı 8.848 metre yükseklikte bulunuyor, dünyanın azami tepesine tırmanmak isteyen dağcılar ise ‘vefat bölgesi’ olarak öğrenilen zorlu yerden geçmek zorundalar. ‘Vefat bölgesi’ öyle bir yer ki 8.000 metrenin üzerinde bir yükseltiye sahip.

HÜCRELER DAKİKALAR İÇERİSİNDE ÖLÜYOR

Oksijenin çok az olduğu bölgede bedenin hücreleri dakika içerisinde hücre hücre can vermeye başlıyor.

Vefat bölgesinde ismi üstünde, dağcıların beyinleri ve akciğerleri oksijensiz kalıyor, kalp krizi ve felç tehlikeleri ciddi derecede çoğalıyor. Düşünme maharetleri süratle bozuluyor.

“ZAMANA KARŞI YARIŞ”

2005 senesinde Everest’e zirve tırmanışı yapan Shaunna Burke: “Bedeniniz ayrılınıyor ve aslına can veriyor. Her şey zamana karşı bir yarış haline geliyor” diyor. 

2019 senesinde Everest’te en az 11 şahıs vefat bölgesinde hayatını yitirdi. Bu, Everest’in yakın geçmişte en ölümcül sezonlarından birisi oldu.

Bazı keşif firmaları bu vefatlardan dağcı kalabalığın mesul yakalıyor ve ender görülen iyi şartlarında zirvenin dağcılarla dolup taştığını, bu sebeple insanların vefat bölgesinde çok uzun vakit mahsur kaldığını belirtiyor.

“PİPETLE  SOLUK ALMAK GİBİ”

Deniz seviyesinde hava takribî yüzde 21 oksijen kapsar. Ancak 3600 metrenin üzerinde bir yükseklikte oksijen seviyesi yüzde 40 daha düşük olur.

Dağcı filminin imalcisi David Breashears’a göre, “Deniz seviyesinden 8000 metre yukarda, havada o kadar az oksijen var ki, ek hava tanklarıyla dahi, koşu bandında koşarken pipetle soluk almak gibi sezdiriyor” diyor.

ZORLUKLARA ADAPTE EDİLİYORLAR

Oksijen eksiliği rakamsız sağlık meselesine yol açıyor. Kandaki oksijen emin bir seviyenin altına indiğinde, kalp atışı dakikada 140 atıma kadar çıkıyor ve kalp tehlikesini artırıyor.

Everest’te çıkmadan evvel dağcılar Himalayar’da akciğerlerini zorlayan şartlara alışarak bedenlerini zorluklara karşı adapte ediyor. 

FELCE NEDEN OLUYOR

Yüksek yükseltilerde geçirilen uzun zamanlarda beden daha fazla kırmızı kan hücresi başka bir deyişle hemoglabin üretir, ancak hemoglabinin fazla üretilmesi kanı kalınlaştırır ve felce yol açabilir.

AKCİĞER VE BEYİN ÖDEM YAPIYOR

Everest’te çıkan dağcılarda görülen sık hastalıkları bildiren hekim Peter Hackett, bunlar arasında akciğerde ve beyinde ödem birikmesi gibi vaziyetler olduğunu söylüyor.

Akciğer ödemine HAPE ismi veriliyor ve Everest’e çıkan dağıcılarda çok yaygın görülüyor. Akciğer solunum sırasında akışkan ile tıkanabiliyor. Bulguları ise bitkinlik, geceleri boğulma hissi, halsizlik ve öksürük. HAPE’li dağcılar dinlenirken dahi soluk darlığı sürüklüyor.

BEYİN ŞİŞİYOR

En büyük tehlike etkeni ise beyne yeterince oksijen gitmediği için oluşan hipoksi ödemi. Yeterli oksijen olmadığı için beyin şişmeye başlıyor ve beyin içi HAPE  vaziyeti alana geliyor. Bulantı, düşünme ve karar vermede eforluk gibi meseleler alana geliyor.

“CEHENNEMİ YAŞAMAK DEMEK”

Vefat bölgesinde sarihte kalan rastgele bir ten anında donuyor ve dağcılarda ciddi kan dolaşımı kaybı, el, ayaklarda donma görülüyor. 

Everest dağcısı ve 1998 NOVA keşif gezisi azası David Carter vefat bölgesine tırmanmakla alakalı “cehennemi yaşamak demek!” diyor.