Dünyanın en büyük depremini yaşamış Şili nasıl başardı?

ŞİLİ NASIL MUVAFFAK OLDU?

Şili son asır içerisinde 8.0’in üzerinde bir hayli zelzele yaşadı. Ancak 1920’lerden alınan ve her zelzeleden sonra aktüellenen önlemler sayesinde 2010 tarihli 8.8 büyüklüğünde alana gelen mega zelzeleyi olabildiğince en az zararla atlatmayı muvaffak oldu. Şili 2010’da alana gelen zelzeleden sonra önlemlerini artırmaya devam etti.

Peki, dünyanın en riskli zelzele kuşağı bölgelerinden birisinde olan Şili, kendisini gözetmeyi nasıl muvaffak oldu?

VALDİVİA ZELZELEYİ VE TSUNAMİ

22 Mayıs 1960 saat 15:11’de asıllaşan zelzelenin büyüklüğü 7.1 ve 7.8’di. Arka arkaya gelen zelzele takribî olarak 10 dakika sürdü ve ardından 25 metreye kadar erişen tsunami dalgaları oluştu. 

Zelzelenin merkez üssü çevresinde mesken seyrekti ancak Şili bu zelzelede 1.600 kayıp verdi. 

1960’da alana gelen zelzeleden evvel Şili 1939 senesinde 7.8 ile sallanmış ve Chillan eyaletinin dörtte birini kaybetmişti. Ölü rakamı 20 binin üzerindeydi.

Hükümet bu zelzeleden sonra yenien yapılanma ve kalkınmayı desteklemek için Corporacion ve Fomento de la Produccion de Chlie’yi kurdu.

1960’da ilk önleyici önlemler alınmıştı. 1950’lerde zelzeleye dayanıklılık temeliyle inşa edilen Chillan katedrali, 2010 senesinde alana gelen 8.8 büyüklüğündeki zelzeleden 60 yaşında olmasına karşın zarar almadan çıktı.

İDAREMELİKLER ARALIKSIZ GÜNCELLENDİ VE UYGULANDI

1960 senesinde birey başı kazancı 500 dolar olan Şili, zelzelenin ardından işi ciddiye aldı ve milli bir strateji tasarılaması yaptı. Mevcut inşaatlar zelzele idaremeliklerine göre güncellendi.

Birleşmiş Milletler Afet Tehlikesini Eksiltme Ofisi’nin 2011’de yayınladığı rapora göre Şili’nin en ehemmiyetli katı kaideyi inşaat idaremeliği.

2010 MAULE ZELZELEYİ VE TSUNAMİ

27 Şubat 2010 saat 03:34’de alana gelen 8.8 büyüklüğündeki zelzele 3 dakika sürdü. Zelzeleden 6 bin bina etkilendi ancak hiçbiri çökmedi. Altısı ağır zarar aldı ve bunlardan dördü devrilip yine yapıldı. 

Ancak tsunamiye iyi hazırlanmayan Şili’de 500’den fazla birey dev dalgalar sebebiyle hayatını kaybetti.

Tsunami sebebiyle kayıp veren Şili bu kere erken ihtar sistemi, tahliye tasarıyı ve kıyı meskenlerinin tasarlanmasına odaklandı. Acil müdahale tasarıları yine yazıldı. Tsunami ihtarı vermeyen kamu görevlileri vefata sebebiyet vermekten suçlandı.

2014 ve 2015 ZELZELELERİ

Şili’de 2014’te alana gelen 8.1 büyüklüğündeki lquique zelzeleyi ile 2015’de 8.3 büyüklüğündeki Orta Şili zelzelelerinde tsunami sebebiyle 6 ve 15 birey hayatını yitirdi. 

Şili’nin mevcut afete müdale tasarıları, bina kodları da dahil olmak üzere 9.0 büyüklüğündeki bir zelzele senaryosuna hazırlandı.

BİNA KUVVETLENDİRME BÜYÜK BİR ZELZELEYE KARŞI NE KADAR TESİRLİ? MİMAR SİNAN’NIN YAPITI KÜLLİYE HATAY’DA DEPREMZEDELERE EV OLDU! ZELZELEYE HAZIR YATMAK