BM’den Taliban’a kınama

Türkiye’nin de eş sunuculuğunu üstlendiği tasarı, 15 aboneli BMGK’de rey birliğiyle kabul edildi. Kararda, Taliban idaresine kadınlara müteveccih yasakları süratli bir biçimde “geri çevirme” çağrısı yapıldı. Söz mevzusu yasakların insan haklarını ihlal ettiğine dikkati çekilen kararda, Taliban idaresinin kadınların BM’de çalışmasını meneden kararı kınandı. Kararda, kadınların Afgan cemiyetindeki elzem rolüne vurgu yapılırken, Taliban idaresinden kadınların eğitim, istihdam, hareket serbestisi ve kamu hayatına denk katılımını tekerrür sağlaması arz edildi. Afgan taraflar ve beynelmilel cemiyet arasında diyalog, danışma ve angajmanın ehemmiyetine işaret edilen kararda, bu istikamette yürütülen diplomatik mücadeleler memnuniyetle karşılandı. Birleşik Arap Emirlikleri ve Japonya tarafından hazırlanan karar krokisinin en az 9 azanın oyunu alması gerekiyordu. Taliban’ın 15 Ağustos 2021’de Afganistan idaresine gelmesiyle ülkede kadınların çalışmasına ve kızların eğitim almasına müteveccih ciddi kısıtlamalar getirilmişti. Kızların evvel ortaokul ve liselerde, Aralık 2022’de ise üniversitelerde eğitim alması yasaklanmıştı. Yeniden aralık ayında Afgan kadınların yerel ve yabancı sivil toplum kuruluşlarında çalışması da askıya alınmıştı. Ayrıca, BM Afganistan Takviye Misyonu UNAMA, Afganistan’ın Nangarhar vilayetinde BM’ye bağlı Afgan kadın personelin işe gitmesinin yasaklandığını bildirerek “Yetkililere, BM’nin kadın personeli olmadan çalışamayacağını ve hayat kurtarıcı takviye sağlayamayacağını anımsatmak isteriz.” ifadesine yer vermişti. Taliban, kız talebelerin eğitimlerine ara verme kararının ardından 24 Aralık 2022’de de sivil toplum kuruluşlarında Sivil Toplum Kuruluşu kadın personel çalıştırılmasını ikinci bir ilana kadar askıya almıştı. Kadın personelin işlerine son vermeyen Sivil Toplum Kuruluşu’lerin lisanslarının iptal edileceği kaydolunmuştu. Bunun üzerine Save The Children, the Norwegian Refugee Council ve CARE gibi ülkedeki bazı beynelmilel takviye kuruluşları çalışmalarını durdurmuştu. Taliban’ın kararına Avrupa Birliği, BM, Amerika Birleşik Devletleri ve bir hayli ülkeden tepki gösterilmişti. Resim: Anadolu Ajansı