Bebeklerin eksik uzuvla doğmasına neden olan ilaç faciası

Thalidomide, 1950’lerde Grunenthal firmayı tarafından Almanya’da durgunlaştırıcı olarak geliştirildi ve birkaç hamile olmayan hayvan cinsinde ve daha sonra insanlarda test edildi.

Deney neticeleri, çok yüksek dozların dahi hasarlı olmadığını gösteriyor gibiydi. İlacın yüksek doz verildiği insanlarda uyku hali, baş dönmesi ve kabızlıktan başka yan tesir görülmedi.

Thalidomide birkaç ülkede pazarlandı ve Birleşik Kraliyet’ta Distaval olarak adlandırıldı. İlaç; grip ve hamile bayanların mide bulantısını yatıştırması için veriliyordu. 

İlaç, 49 ülkede çok değişik adlar altında satıldığından, bebekler üzerindeki tesirinin anlaşılması beş sene sürdü. Natürel, bu vakitte bir hayli bebek geri dönülemez şekilde hasar gördü. 

1950’lerin sonlarına doğru bebekler yetersiz veya kısa uzuvlarla doğmaya başladı. 

Hekimler, anormal doğumların olabileceğini söylese de giderek artan ilginç doğum oranları üzerine araştırma başlatıldı. Bazı hekimler bunu Thalidomide kaynaklı olduğunu söylese de bazı hekimler sualin bu olmadığını belirtti.

Daha sonra yapılan araştırmalar, Thalidomide’nin gebeliğin muhakkak bir düzeyinde alındığında bebeğe hasar verdiğini gösterdi.

Hamile hayvanlar üzerinde test yapıldığında, rahimde tekerrür emilen ilacın; düşük yapma, gözlere, kalbe, beyne ve ayırt edici uzuvlara hasar verdiği anlaşıldı.

Bazı bilim insanları bu ilacın hayvanlar üzerinde böyle bir tesiri olmadığını iddia ediyordu ancak gözden kaçan detaylar vardı.

Birincisi, hayvanlar yanılgılı doğan yavruları yiyordu. Bu surattan, tahlilciler yanılgılı bir yavruyla karşılaşmamıştı. İkinci ise hayvanlara verilen ilaç tablet biçiminde değildi, ilaç suda eritilerek veriliyordu.

Thalidomide karşı ispatlar artmaya devam ettikçe, kabahat inkâr edilemez bir hale geldi ve 26 Kasım 1961’de Grunenthal firmayı tarafından resmen geri çekildi. 2 Aralık 1961’de Birleşik Kraliyet distribütörleri de aynı şeyi yaptı. 

Ancak Birleşik Kraliyet hükümeti Mayıs 1962’ye kadar resmî bir ihtar yayınlamadı, bu sebeple talidomid muhtemelen bir hayli ecza dolabında kalmaya devam etti ve şüphelenmeyen insanlar tarafından satın alındı. 

Thalidomide’nin piyasaya çıktığı birkaç kısa senede, dünya çapında 10 binden fazla bebeğin etkilendiği hipotez ediliyor. Bu yarıyılda doğan bebeklerin takribî yarısı doğumdan birkaç ay sonra can verdi. Hayatta kalan bebekler ve aileleri ise hâlâ ilacın tesiriyle yaşıyor.

1968 senesinde Grunenthal, Almanya’da duruşmaya çıkarıldı. İşletme davayı duruşma dışında halletti ve Alman mağdurların tazmin edilmesi için tertip etmeler yapıldı. Hiç kimse rastgele bir kabahatten suçlanmadı.

Tüm dünyada yalnızca Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye bu ilacın satışına onay vermediği için trajediden etkilenmedi. O yarıyılda Türkiye’nin ileri gelen bilim insanlarından biri olan baytar doktoru Ord. Prof. Dr. Süreyya Tahsin Aygün, ülkede ilk kere kök hücre üzerinde çalışmalar yapan bireydi. 

Aygün, ilaç kullanımı ve bebeklerde görülen gelişim bozukluğu arasındaki ilişkiyi fark etmiş ve ilacın Türkiye’ye gelmesini yasaklayarak, bir hayli jenerasyonun hayatını kurtarmıştır.

En son 2013 seneyi Aralık ayında Avustralya ve Yeni Zelanda’daki 100’ün üzerinde Thalidomide mağduruna, 81 milyon dolar tazminat ödendi. Bu kara kir, tarihe bir trajedi olarak geçti. 

Olayın detayları Science Museum ve Understanding Animal Research’ten alınmıştır. 

SAHTE HEKİMİN AKILALMAZ AMELİYATLARI SEBZE VARSAYILAN ASLINDA MEYVE OLAN 10 GIDA BU KAFEDEN İŞİNİZ BİTMEDEN AYRILMANIZ YASAK! ANESTEZİYİ KEŞFEDEN HEKİMİN DRAMATİK HİKAYESİ