ABD’den İsrail’de ‘iki devletli çözüm’ vurgusu

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Antony Blinken, bölgede artan gerilimin düşürülmesi için İsrail ve Filistin’e lüzumlu adımları atmaları çağrısında bulundu. Blinken, Orta Doğu turunun ilk durağı Mısır’daki temaslarını bitirerek İsrail’e geçti. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı, son yarıyılda işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te Filistinli can kayıplarının çoğaldığı, İsraillilere müteveccih silahlı atakların yaşandığı bir atmosferde İsrail’e geldi. Blinken, Batı Kudüs’te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüştü. Blinken ve Netanyahu, görüşmenin ardından ortak basın açıklaması yaptı. İkilinin açıklamalarında ilk olarak “İran ile ortak çaba” iletiyi öne çıktı. Amerika Birleşik Devletlerinin İsrail’e güvenliğine bağlılığının “sarsılmaz” olduğunu ifade eden Blinken, İran’ın nükleer silah elde etmemesi mevzusunda iki ülkenin hemfikir olduğunu belirtti. İran’ın Rusya’ya Ukrayna savaşında sivilleri öldürmesi için insansız hava taşıtları sağladığına işaret eden Blinken, Moskova’nın da Tahran’a silah sağladığını dile getirdi. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı, İsrail’in bölgedeki Arap ülkeleriyle bayağılaşma uyuşmalarını genişletmesi için beraber çalışacaklarını ve İsrail’in bölgeye daha fazla entegrasyonunun Washington’un önceliği olduğunu kaydoldu. İsrail’in Arap ülkeleriyle imza attığı bayağılaşma uyuşmalarının “İsrail-Filistin sulhuna seçenek olmadığını” söyleyen Blinken, “denk serbestlik, fırsat denkliği, güvenlik, adalet ve onur için iki devletli çözüm taktiğine bağlı kalınması gerektiğini” vurguladı. Blinken, “Amerika Birleşik Devletleri, Filistin sorununda iki devletli çözüm vizyonuna bağlılığını sürdürüyor. Bizi bu vizyondan uzaklaştıran her türlü adım, İsrail’in güvenliğine ve uzun vadeli bir Yahudi demokrasi ülkesi olma gayesine hasarlı.” diye konuştu. İsrail ve Filistin’de artan gerilime ve can kayıplarına değinen Amerika Birleşik Devletlerili Bakan, “Tüm tarafları sükûnetin sağlanması ve gerilimin düşürülmesi için lüzumlu adımları atmaya çağırıyoruz.” dedi. Blinken, Mescid-i Aksa için “Harem-i Şerif” ifadesini kullanarak Kudüs’teki dini mekanlarda statükonun korunmasına bağlı olduklarının altını çizdi. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı, Netanyahu’nun fazla sağcı ve Ultra Ortodoks partilerle kurduğu ortak yönetim hükümetinin yargı tertip etmesine karşı ülkedeki kitlesel protestolara atfen şunları söyledi: “İsrail’de sivil toplumun canlılığı son yarıyılda gözler önüne serildi. Ülkelerimizde insanların seslerini duyurması, haklarını korunması, ülkelerimizin demokrasilerinin ayırt edici özellikleri. İki ülkenin ortak öbür bir unsuru, yeni tertip etmeler için konsensüs sağlanması, bu tertip etmelerin herkes tarafından kabul edilmesi ve kalıcı olmalarının en tesirli yolu olduğunu öğrenmek.” İsrail Başbakanı Netanyahu da konuşmasında Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkilerin ehemmiyetini vurguladı. İran’daki rejimin kendi milletine karşı yaptıklarının ve “şiddeti nasıl dışarıya ihraç ettiğinin” dünya tarafından görüldüğünü söyleyen Netanyahu, “Bu rejimin nükleer silah elde etmemesi mevzusunda ortak bir görüş var.” dedi. Netanyahu, İran’ın nükleer silah elde etmemesine karşı ortak bir siyaset geliştirmek için faydalı bir görüşme asıllaştırdıklarını belirterek, “İsrail’in siyaseti İran’ın nükleer silah elde etmemesi için elinden geleni yapmasıdır.” diye konuştu. İsrail’in Arap ülkeleriyle imza attığı uyuşmalarını ilerletmek için çalışacaklarını belirten Netanyahu, “diplomatik galibiyetler elde etmek üzere beraber çalışacaklarını” söyledi. Netanyahu, hükümetinin ülkesini demokratik kıymetlerden uzaklaştıracağı istikametindeki tenkitlere işaretle, “İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri iki güçlü demokrasidir ve sizleri temin ederim ki iki güçlü demokrasi olarak kalmaya devam edecek.” ifadelerini kullandı. Resim: Anadolu Ajansı