Afganistan daha önceki lideri Karzai’den Taliban açıklaması

Afganistan daha önceki Cumhurbaşkanı Hamid Karzai, “Kızlarımız mektebe gidemiyor. Ülkeden kaçan Afganlara bakın. Artan muhtaçlığa bakın. Kız çocukları mektebe gitmedikçe, fırsatlar yaratılmadıkça ve tüm Afgan ulusu kendilerini bu ülkenin sahipleri olarak bulmadıkça, ülke hükümet tarafından temsil edilmedikçe bunların hiçbiri düzelmeyecek.” dedi. Anadolu Ajansı’nın Washington Post gazetesinden aktardığı habere göre; Kabil’deki evinde görüşme veren Karzai, Afganistan’da kızların eğitiminin askıya alınması, Taliban’ın kucaklayıcı bir idare kuramaması, Amerika Birleşik Devletleri yönetimi ile ilişkiler, daha önceki Kabil idaresinin çöküşü ve Amerika Birleşik Devletlerinin bundaki rolü gibi mevzular başta olmak üzere ülkesindeki son gidişatı değerlendirdi. Taliban’ın kucaklayıcı bir hükümet kurma lafı verdiği halde bunu neden yerine getirmediğine ait suale Karzai, “Taliban’ın kendi ve ülkenin iyiliği için, büyük bir Afgan diyaloğu başlatarak, Afganların kendi aralarında konuşacağı ve bir şeyler üzerinde uyuşarak ilerleyeceği bir içericilik sürecini başlatması ehemmiyetlidir.” cevabını verdi. Taliban’ın ilkede içericilik mevzusuna mutabık olduğunu, ancak henüz bunu yapabilecek evreye erişmediğini kaydolan Karzai, “Bu mevzudaki son görüşmemi geçen hafta çok üst düzey bir Taliban lideriyle yaptım. Çok yakın bir zamanda arzu edilen düzeye erişebileceklerini söylemeyeceğim. Bunun için çok erken. Ama iki hafta evveline göre daha iyi işaretler alıyorum. Buna önlemli iyimserlik diyelim.” ifadelerini kullandı. Karzai, Taliban’ın, Amerika Birleşik Devletlerinin ve dünyanın güvenini kazanması için ne yapması gerektiğine ait sual üzerine, “Afgan milletinin isteminin temsil edildiği, hukuki ve ulus tarafından desteklenen bir hükümet kurması gerekir.” dedi. Ülkede içericilik mevzusunda çok mesele olduğunu belirten Karzai, kızların üniversite eğitiminin askıya alınmasına ait ise şu ifadeleri kullandı: “Mekteplerimizin vaziyetine bakın. Kızlarımız mektebe gidemiyor. Ülkeden kaçan Afganlara bakın. Artan muhtaçlığa bakın. Kız çocukları mektebe gitmedikçe, fırsatlar yaratılmadıkça ve tüm Afgan ulusu kendilerini bu ülkenin sahipleri olarak bulmadıkça, ülke hükümet tarafından temsil edilmedikçe bunların hiçbiri düzelmeyecek.” Taliban liderlerinin eğitime karşı olmadığını da iddia eden Karzai, teşkilatın kızların mektebe gitmesi mevzusunda karar alamadığını ve bunu açıklama etmesi gerektiğini dile getirdi. Afganistan’ın beynelmilel ortak yönetimin yardımı ile karara kavuşturulması gerektiğinin altını çizen Karzai, “Afganistan’ın Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Çin arasındaki rekabette merkez olmasını istemiyoruz. 19. asırda İngiltere ile Çarlık Rusyası arasında başımıza gelen de buydu. 20. asırda Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği arasında başımıza gelen de buydu.” diye konuştu. Karzai, Amerika Birleşik Devletlerinin Afganistan’da çıkarlarının olmasını kavrayışla karşıladıklarını ancak bunun Afganistan ulusuna imha ve acı getirmemesi gerektiğini ifade etti. Ülkede hükümetin geçen sene ağustos ayında çökmesinin mesulünün Taliban olup olmadığına ait sual üzerine Karzai, şunları söyledi: “Afganistan’daki savaş bizim savaşımız değildi. Ben o savaşa karşıydım. Afgan köylerine ve konutlarına karşı verilen savaşta Amerika Birleşik Devletlerinin ortağı değildim. Buna karşı durdum ve buna karşı çalıştım. Terörü yenmek ismine verilen bu savaşın reelinde Afgan ulusuna karşı bir savaş olduğunu kavradığım andan itibaren değiştim. Amerika Birleşik Devletleri’ne karşı çıktım. Amerika Birleşik Devletleri ile benim aramdaki temel mesele buydu. Ben de bu sebeple Taliban’a ‘kardeşler’ dedim.” Amerika Birleşik Devletleri’nin terör yuvalarının Pakistan’da olduğunu bildiğini ve bunu kendilerine kerelerce söylediklerini, Amerikan ordusunun yeniden de Afganistan köylerini bombaladığını dile getiren Karzai, Amerika Birleşik Devletlerinin, bölgenin hakikatlerinden uzak hareket ettiğini anlattı. Afganistan daha önceki Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin ülkeden kaçışına da değinen Karzai, Gani’nin kaçışının çöküşü getirdiğini, eğer Gani kaçmasaydı ülkede vaziyetin farklı olabileceğini korundu. Afganistan’da yolsuzluk olduğunu ve bunda kendi hissesine düşen mesullüğü kabul ettiğini belirten Karzai, “Ancak surat milyonlarca dolarlık büyük kontratlar, büyük yolsuzluklar sarihçe Amerika Birleşik Devletlerinin sorunuydu.” dedi. Karzai, bu yolsuzluklarda büyük miktarda Amerika Birleşik Devletleri ve beynelmilel ortakların mesul olduğunu ve Amerika Birleşik Devletleri’nin bunu bildiğini ifade etti. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden idaresinin Afganistan ve Taliban’a müteveccih siyasetlerini nasıl bulduğu istikametindeki suale ise şu cevabı verdi: “Ben Afgan merkez bankası rezervlerinin yarısının 11 Eylül kurbanlarına tazminat olarak verilmesi olasılığı için ufaladığı istikametindeki karara şiddetle karşıyım. Afgan ulusu olarak, 11 Eylül atağı kurbanlarının acısını seziyoruz. Terörün en büyük kurbanları olarak bizler, 11 Eylül’deki o büyük faciaya kurban giden Amerikalıların yakınlarının acılarını derinden paylaşıyoruz. İkimiz de aynı zalimliği, aynı eziyeti yaşadık. Şimdi bunun en büyük kurbanından ve en yoksul kurbanından para alıp değişik kurbana vermek ahlaki açıdan yanlış. Amerikan ulusu ve Amerika Birleşik Devletleri hükümeti ile güçlü ilişkiler istiyoruz. Ama natürel ki bu ilişkilerin Afgan milletine de fayda sağlamasını istiyoruz.” Hamid Karzai, Amerika Birleşik Devletlerinin Afganistan’dan çekilmesiyle Taliban’ın 14 Ağustos’ta Kabil’i ele geçirmesinden sonra Afganistan’dan dağılmamıştı. Karzai’nin Amerika Birleşik Devletlerinin yanı gizeme Taliban’la da ilişkileri bulunuyor. *Haberin resmi Associated Press tarafından servis edilmiştir.