Sudan’da krizi tamamlamak için ehemmiyetli adım

Hakimlik Konseyinden yapılan açıklamada, Hakimlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan ve Takviyecisi Muhammed Çiğden Dagalu Hımidti ile geçen ay “politik bildirge”yi imzalayan politik eforların başşehir Hartum’daki Devlet Başkanlığı Konutu’nda bir araya geldiği bildirildi. Buluşmaya, Birleşmiş Milletler BM, Afrika Birliği AfB ve Doğu Afrika’daki Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesinden IGAD oluşan üçlü mekanizma, Amerika Birleşik Devletleri, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri Birleşik Arap Emirlikleri ve İngiltere’den oluşan dörtlü mekanizma ile Avrupa Birliği temsilcilerinin de katıldığı belirtildi. Açıklamada, birkaç hafta içinde son bir anlaşmaya ve geçici anayasal tertip etmelere dönüşmesi beklenen uyuşmanın öbür tarafların itirazı ve katılımına sarih olduğu vurgulandı. Çerçeve uyuşma, “geçiş yarıyılını idareyecek, ülkeyi özgür ve adaletli tercihlere götürecek bir sivil otoritenin yaradılışının başlangıcı” olarak nitelendirildi. Askerle siviller arasındaki çerçeve uyuşmanın 5 Aralık’ta imza atılacağı ifade edilen açıklamada, akabinde devrimci eforların geniş katılımıyla bazı mevzuların detaylandırılmasının bitirilmesi safhasına geçileceği, birkaç hafta içinde de geçiş anayasası ve yeni geçici idarenin müesseselerinin oluşturulacağı bildirildi. Öte yandan, daha önceki iktidar ortak yönetimi Özgürlük ve Metamorfoz Eforları ÖDG Merkez Konseyine göre, askerle sivil eforların görüşmesinde, ÖDG’nin yanı gizeme Devrimci Cephesi, Demokratik Birlik Partisi ve Ulus Kurultayı Partisi de hazır bulundu. Sudan ordusu, güvenlik ve beka tehdidi bahanesiyle 25 Ekim 2021’de sivil idareye el koymuş, fantastik hal bülten ederek başbakan dahil onlarca politiği nezaretine almıştı. Sudan Avukatları Sendikası, 10 Eylül’de “Devletin biçimi, anayasa ve hukukun üstünlüğü, temel hak ve özgürlükler, federal idare sistemi, geçiş yarıyılının müesseseleri ve görevleri”ni kapsayan “2022 geçiş anayasası krokiyi”nı yayımlamıştı. BM, AfB ve IGAD’dan oluşan üçlü mekanizma, 10 Kasım’da Sudan’daki krizi çözmek için ordu ve siviller arasında “temel uzlaşmaya” varıldığını duyurmuştu. Üçlü mekanizma ile Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden oluşan dörtlü mekanizma, asker ile siviller arasındaki çözümde bu krokiyi temel alıyor. Sudan daha önceki sivil iktidar ortak yönetimi ÖDG-Merkez Konseyi ile ordu; Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın yanı gizeme BM’nin Sudan özel misyonunun da dahil olduğu bir kurulun himayesinde uzun görüşmeler yapmıştı. ÖDG, 25 Ekim 2021’deki askeri müdahaleden bu yana ülkeyi idareyen ordu ile kasım başlarında tarafların kroki anayasa evrakı üzerinde vardığı uzlaşmaya dayanarak ordu liderleriyle bir “çerçeve anlaşmaya” vardıklarını açıklamıştı. Ordu, tüm kesimleri temsil eden ve politik grupların üzerinde uzlaştığı sivil hükümet kurulana dek iktidarda kalmak istiyor. Sudan’da Temmuz 2023’te tercih yapılması tasarlanıyor. Resim: Anadolu Ajansı