İsrail Cumhurbaşkanından ‘iç savaş’ uyarısı

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, hükümetin ülkeyi kavgalara çeken “yargı reformu” mevzusunda “iç savaş” ihtarında bulunarak, krizin aşılması için “Ulus Tasarısı” önerdi. Herzog, Facebook hesabından yayımladığı konuşmada, Binyamin Netanyahu hükümetinin yargının yetkilerini kısıtlayan “yargı reformu” krizinin aşılması için “Ulus Tasarısı” olarak adlandırılan teklifini açıkladı. Herzog, “Son birkaç hafta İsrail’in ekonomisine, güvenliğine, cemiyetine, politik ilişkilerine ve en ehemmiyetlisi İsrail’in tamlığına hasar vererek bizi ayrıldı.” ifadelerini kullandı. Vahim söylemler dinlediğini ve vahim bir nefrete şahit olduğunu kaydolan Herzog, şunları kaydoldu: “Şu ana kadar kullanmadığım bir ifade kullanacağım ve bundan korkmayacak İsrailli yoktur; reel bir iç savaşın erişemeyeceğimiz bir şey olduğunu düşünenlerin, mevzu hakkında hiçbir fikri yok. İç savaş kırmızı çizgidir ve ne pahasına olursa olsun patlak vermesine izin vermeyeceğim.” Netanyahu hükümetinin yargı tertip etmesine ait Herzog, “Hükümet yetkilileri arasındaki ilişkide dalgın ve manalı bir biçimde, köklü ve derin bir farklılık yapılmalı. Bunun muhtemel olan en geniş ortak paydaya bereket ve iyilik getirmesini sağlamalıdır.” diye konuştu. Herzog, “Bugün, Yahudi ve demokratik ülkemizdeki yetkililer arasındaki ilişkiler için balanslı, önlemli ve üzerinde uyuşmaya varılmış bir anayasal tertip etme için tarihi bir fırsatla karşı karşıya olduğumuza inanıyorum.” dedi. Tasarının meclisi, hükümeti ve yargı sistemini kuvvetlendireceğini, Yahudi ve demokratik İsrail devletini gözeteceğini aktaran Herzog, bunun politik bir taviz olmadığını, tüm tarafların bu kamusal münakaşada giderekmenin ehemmiyetli olduğunu kavraması gerektiğini kaydoldu. Herzog, “Devlet devrilmemeli.” dedi. İsrail’in “i24NEWS” internet sitesine göre, bizzat Herzog tarafından iktidar ortak yönetimi veya muhalefetle istişare yapılmadan hazırlanan tasarı, hükümetinin yargının yetkilerini kısıtlayan “yargı reformu”nun ülke çapında tedirginlik yaratmasına karşı uzlaşma bulmayı hedefliyor. Yedioth Ahronoth’a göre, tasarı, Yargıçları Atama Komitesi’nde çoğunluğun hükümet ortak yönetimine verilmemesini, bunun yerine 11 azadan yalnızca 5’inin ortak yönetime verilmesini içeriyor. Tasarı ayrıca, mecliste İsrail’de yarı tüzük sayılan “Temel Yasalar”da yapılacak farklılar için 3 değil 4 seansta görüşülmesini ve 120 sandalyeli mecliste mutlak çoğunluk olan 61 rey yerine 80 rey çokluğuyla çıkarılmasını kapsıyor. Herzog’un tasarısı, Yüksek Mahkeme’nin azami yargı uzvu Temel Yasalar üzerinde adli teftiş yapamayacağını ve sadece banal kanunları iptal edebileceğini belirtiyor. Öte yandan İsrail muhalefeti, Cumhurbaşkanı Herzog’u “Ulus Tasarısını” memnuniyetle karşıladı. Daha Önceki Başbakan ve yeni muhalefet lideri Yair Lapid, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, sunduğu tasarı için Cumhurbaşkanını tebrik ederek, “İsrail Devleti’nin milli mukavemetine ciddi biçimde hasar veren ekonomik, güvenlik ve sosyal bir dağılınmayı önlemek için her türlü mücadeleyi göstermeliyiz.” ifadelerini kullandı. Yeş Atid Gelecek Var Partisi lideri Lapid, Netanyahu hükümetinin yargı tertip etmesindeki ısrarlı duruşunu da tenkit eterek, şöyle devam etti: “Cumhurbaşkanının tasarısına, tasarının mahiyetine, yazıldığı ciddiyete ve altında uyuyan bedellere saygı dinleyerek yanaşmalıyız. Ortak Yönetim hükümetinin aşırıcı ve yağmacı kanunları dörtnala devam ettiği sürece İsrail demokrasisine müteveccih risk geçmiş sayılmaz. Biz; Yahudi, demokratik, liberal ve güçlü bir İsrail için savaşmaya devam edeceğiz.” Daha Önceki Korunma Bakanı ve Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz da Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Herzog ile telefonda konuştuğunu ve İsrail ulusunun birliğini ve demokrasiyi gözetmek için gösterdiği büyük gayretlerden dolayı kendisine teşekkür ettiğini belirtti. İsrail’de bir “iç savaş” riskine karşı Cumhurbaşkanının rolüne dikkati sürükleyen Gantz, şunları kaydoldu: “Cumhurbaşkanına eylemlerinin tarihi bir ehemmiyete sahip olduğunu ve tüm tarafların işbirliği yapması ve İsrail cemiyetinde kardeş kırımı riskini önlemesi gerektiğini söyledim. Netanyahu’yu ve politik sistemdeki tüm tarafları bu kader anında mesul davranmaya, tasarıyı özümsemeye ve bir an evvel tanıtmaya başlamaya çağırıyorum.” Resim: AP