Yapay zeka depremleri önceden tahmin edebilir mi?

Yerbilimciler, senelerdir bölgelerdeki zelzele riskini dikkat topluyor ancak bütün olarak kimse zelzelelerin büyüklüğü ve tarihini varsayım edemiyor. 

Ancak son senelerde bilim dünyasında zelzele varsayımlarına müteveccih ehemmiyetli büyümeler kaydolundu. Yeniden de geliştirilen bu hipotezler yeterli seviyede değil.

ZELZELELERİ VARSAYIM ETMEK NEDEN GÜÇ?

Pek çok jeolog, bir zelzeleyi duyarlı bir biçimde varsayım faktörün neredeyse olanaksız olduğunu söylüyor.

Zelzelelerin esasını oluşturan plaka hareketleri yavaş süreçlerde reelleşiyor. Kırılmalar ise genellikle aniden alana geliyor ve zelzeleler sarihe çıkıyor. Bu sebeple tarihleri varsayım edilemiyor.

Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırma Kurumu’nun USGS Zelzele Bilim Merkezi Direktörü Christine Goulet “Bir zelzele çok, çok süratli alana kazanç” diyor.

Washington Post’a konuşan Goulet, şöyle ilave ediyor “Bu noktada zelzeleleri varsayım etme kabiliyeti asla sahip olmadığımızı söylemek doğru.”

ZELZELELER, HAVA VARSAYIMLARI GİBİ DEĞİL

Jeologlar yanlış varsayımları yasaklamak için türkiye elektrik kurumu türkiye elektrik kurumu hadiseleri öngörmeye çalışmak yerine bir zelzelenin olma olasılığına odaklanıyor.

Fakat şimdilik yalnızca büyük ölçekli zelzele ihtimalleri varsayım edilebiliyor ve potansiyel merkez üssü tanımlanıyor. Zamanı varsayım etmek ise ne yazık ki muhtemel değil.

İÇ YAPIYI VARSAYIM ETMEK, HAVA OLAYLARINI VARSAYIM ETMEKTEN DAHA GÜÇ

Matematiksel modeller, dronelar ve uyduların gelişimiyle birlikte atmosfer hadiselerin inclenmesi ile hava hadiselerin varsayım etme kabiliyeti son senelerde oldukça büyüdü.

Ancak seyyarenin iç yapısını bu biçimde izlemek ve ölçmek muhtemel değil. Son 50 senede bilim insanları muhtelif usullerle zelzeleleri varsayım etmeye çalıştı ve çok az zafer elde edildi.

Amerika Birleşik Devletleri’NİN ERKEN İHTAR SİSTEMİ: SHAKEALERT

Teknoloji ilerlemeye devam ederken zelzele erken ihtar sistemleri de büyüme gösteriyor. Öte yandan, jeologlar şimdiye dek ihtar sistemlerinin ancak zelzeleden saniyeler evveline kadar geliştirebildi.

Bu cins sistemler, depremçizerler aracılığı ile sarsıntıları tespit ve tahlil ediyor. Bu sayede bir zelzele alana gelmeden birkaç saniye evvel insanlara bildirim yollayan bir uygulama ortaya çıkarıldı.

ZELZELENİN OLACAĞINI 20 SANİYE VEYA 1 DAKİKA EVVEL VARSAYIM EDİYOR

USGS’nin geliştirdi ShakeAlert Sarsıntı İhtarı isimli sistem, zelzeleden takribî 20 saniye ila 1 dakika evvel insanları telefonuna bildirim gönderebileceğini ispatladı.

Uygulama yer sarsıntısının yoğunluğunu ölçen USGS saha istasyonu sensörlerinden gelen bilgileri topluyor. Bir istasyon bir zelzele idrak ettiğinde, bilgisayarlar istasyon bilgilerini hesaplıyor ve sarsıntının nereye gideceğini 5 saniye içinde öngörebiliyor.

İnternet ve hücresel sinyaller, ışık süratinde hareket ettiği için bu muhtemel hale gelebiliyor. Işık sürati, zelzele dalgalarının kayaların içinden geçme süratinden çok daha süratli ve yüksek.

YANLIŞ ALARMLAR TEHLİKELİ

Öte yandan çok rakamda zelzele uzmanı, ihtar zamanının daha erkene çekilmesinin çok güç olduğunu düşünüyor.

Uygulama umut taahhüt etse dahi titizlikle test edilmeden piyasaya sürülmesi ve galibiyetsiz olması gidişatında insanların teknolojiye güvenini sallayabilir.

SUNİ ZEKÂ ZELZELELERİ HİPOTEZE EDEBİLİR Mİ?

Zelzele uzmanları bilgiler ve istatiksel incelemeleri kullanarak oluşabilecek darbeleri evvelden varsayım edebilecek suni zekâ sistemleri üzerinde çalışmalar yürütüyor.

Ancak bu suni zekâ sistemlerinin çalışabilmesi için muazzam ölçüde bilgiye lüzum dinleniyor. 

ÇOCUKLARI ZELZELE GÖRÜNTÜLERİNDEN UZAK TUTUN! ZELZELE SONRASI KAYGI BOZUKLUĞU GÖRÜLEBİLİR! TAVŞANCIL’DA Türkiye Elektrik Kurumu BİR BİNA YIKILMADI! ZELZELE STRESİ KALP KRİZİNE NEDEN OLUR MU? ZELZELEYE UYDU TESİRİ: STARLİNK ZELZELE ÖLÇEKLERİ ARASINDAKİ FARK NEDİR? HER AİLENİN AFET PLANI OLMALI! UZMANLAR UYARIYOR! SULTAN ABDÜLHAMİD’İN İSTANBUL ZELZELE RAPORU DÜNYA’DA EN FAZLA KAÇ BÜYÜKLÜĞÜNDE ZELZELE OLUŞABİLİR? AFET ACİL BİR ARAYA GELME ALANI NEDİR? ZELZELE ANINDA NEREDE DURULMALI? ZELZELENİN ASILLAŞTIĞI DOĞU ANADOLU FAY HATTI NEDİR? GECE YATARKEN ZELZELE OLURSA NE YAPILMALI? ZELZELE SONRASI UYGULANACAK İLK YARDIM KURALLARI! ZELZELE NEDİR VE NASIL OLUŞUR? ZELZELEYE DAYANIKLI BİNALARIN ÖZELLİKLERİ NEDİR? HANGİ TABAN ZELZELEYE DAHA DAYANIKLI? ZELZELE FOBİSİ İLE BAŞ FAKTÖRÜN YOLLARI! ZELZELELER NEDEN GECE OLUR? OSMANLI YARIYILI 1822’DE ALANA GELEN BÜYÜK ANTAKYA ZELZELEYİ! ‘MİNİK KIYAMET’ 10 EYLÜL 1509 İSTANBUL ZELZELEYİ! ZELZELE HAKKINDA DOĞRU ÖĞRENİLEN YANLIŞLAR DÜNYA SAĞLIK TEŞKİLATI ZELZELE SONRASI SAĞLIK MANİPÜLASYONU