Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Önal’dan ‘çok taraflılık’ mesajı

Dünya - Nisan 25, 2023 3:48 am
Türkiye’nin Birleşmiş Milletler BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Sedat Önal, Türkiye’de alana gelen devirici zelzelelerin ardından ilk elden çok taraflılığın afete müdahale ve insani yardım açısından ehemmiyetinin tekerrür görüldüğünü belirtti. Büyükelçi Önal, BM Güvenlik Konseyi’nde Rusya’nın başkanlığında çok taraflılık ve BM Koşulu’nın beynelmilel hukuk uyarınca korunmasına ait seansta konuştu. Önal, bölgesel krizlerin sürdüğünü, Ukrayna’da savaşın ikinci senesine girdiğini, iklim farklılığının negatif tesirlerinin ve tedarik zincirlerindeki topallamaların küresel seviyede sezildiğini ifade etti. Büyükelçi Önal, terör, uyuşturucu firariciliği ve yasa dışı göç gibi hudut aşan tehditlerin ise ehemmiyetli mesele teşkil etmeye devam ettiğinin altını çizdi. Anadolu Ajansının haberine göre, ekonomik bağımlılığın barış ve kararı her zaman birliktesi getirmediğine dikkati sürükleyen Önal, globalleşmeye dair “hayal kırıklığının” ise çok taraflılık üzerinde negatif tesir yarattığını söyledi. Önal, “Ancak küresel denemelerin birbirine bağlı doğası, daha güçlü beynelmilel angajman ve iş birliği ihtiyacını artırıyor. Çok taraflılık bir alternatif değil lüzumluluk haline geliyor.” değerlendirmesinde bulundu. Hiçbir ülkenin söz mevzusu hudut aşan ve birbiriyle irtibat tehditlerle tek başına tesirli bir biçimde baş etmesinin olası olmadığına işaret eden Büyükelçi Önal, “Yalıtım ya da tek taraflılık geçmişe ait kavramlar ve 21. asrın denemeleriyle gayrete uygulanamazlar. Çok taraflılık, bazı karşı görüşlere karşın, dominantlığı tehdit etmiyor, birbirine bağımlı bir dünyada milli çıkarları tesirli bir biçimde gözetmeye destekçi oluyor.” diye konuştu. Önal, çok taraflılığın insanlığın ortak çıkarı için pozitif neticeler doğurduğunu belirterek, Karadeniz Hububat Teşebbüsü, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi ve Paris İklim Uyuşması gibi misalleri sıraladı. Büyükelçi Önal sözlerini şu biçimde sürdürdü: “Türkiye’de alana gelen devirici zelzelelerin ardından ilk elden beynelmilel iş birliği yoluyla çok taraflılığın afete müdahale ve insani yardım mevzusundaki tesirini görmüş olduk. Bu sebeple yapılması gereken yapıcı angajman ve yaratıcı diplomasiyle çatışmaların barışçıl çözümünü öncelikli kılmak.” Çok taraflılığın zaferinin temel kuruluşların aktifliğine bağlı olduğuna dikkati sürükleyen Önal, halihazırdaki çok taraflı kuruluşların “harikuladelikten uzak” olduğunu kaydoldu. Önal, BM’nin çok taraflılığın “somut misali” olduğunu ancak küresel barış ve güvenlik mevzularında en çok gereksinim dinlenen yarıyıllarda zaman zaman “felç olduğunu” dile getirdi. BM’nin daha demokratik, transparan, içerici ve temsili kalite taşıması gerektiğinin ehemmiyetine işaret eden Önal, BM Koşulu kararlarına, başta Güvenlik Konsey daimi aboneleri olmak üzere tüm aza ülkelerin uyması gerektiğini belirtti. Büyükelçi Önal, hakikat çok taraflılık uyarınca tüm aza ülkelere, eforu ve ebadına bakılmaksızın, görüşlerini ve temennilerini dile getirmeleri için denk fırsat tanınması gerektiğini vurguladı. BM Genel Kurulu’nun bu sebeple BM’nin en demokratik ve temsili uzvu olduğuna işaret eden Önal, Genel Heyet’un canlandırılması için yürütülen süreci desteklediklerini aktardı. Büyükelçi Önal, 1915 vakalarını “soykırım” olarak belirleyen Ermeni temsiline ise şu biçimde yanıt verdi: “Ermeni temsilinin gerçek değil iddialarını kategorik olarak yalanlıyorum. 1915 vakalarıyla alakalı herkese tarihten husumet çıkartmak yerine Türkiye’nin Ortak Tarih Komiteyi teklifi ile bölgesel barış ve işbirliği teşebbüslerini dikkate almaları güzergahında çağrıda bulunuyorum.”
BENZER HABERLER