Strep A’dan can veren küçük Aras’ın arkasındaki reel!İngiltere’de Strep A kaynaklı 13 çocuğun vefatından sonra Türkiye’de de 3 yaşındaki Aras Sönmez’in hayatını kaybetmesi evham yarattı. Bir Hayli birey, “Strep A enfeksiyonu ölümcül bir salgına neden olacak mı?” diye düşünürken, Prof. Dr. İftihar Köksal ile Uzm. Dr. Tutku Taşkınoğlu vefatların arkasında uyuyan reelle alakalı sansasyonel bilgiler paylaştı.Koronavirüs pandemisi ve grip salgını sonrasında özellikle çocuklar arasında görülerek ‘yeni fobili  rüya’ olarak anılan Streptokok başka bir deyişle Strep A bakterisi Türkiye’de evham yarattı. İngiltere’de 13 çocuğun vefatına yol açan Strep A bakterisi Ankara’da yaşayan 3 yaşındaki Aras Sönmez’i de doğum gününde hayattan kopardı.Geçtiğimiz 10 Ocak günü her akşam yaptığı gibi çizgi film seyredip oyunlar oynayan küçük Aras, yatmak için yatağına yattı ancak sabaha karşı fenalaştı. Boynundaki lenf bezleri şişen küçük Aras’ın burunu da sabah 05.00 sularında kızarıp morarmaya başlayınca Sönmez ailesi soluğu sağlık kurumunda aldı. Menenjit kuşkusuyla Ankara Etlik Şehir Hastanesi’ne götürülen küçük Aras antibiyotik rehabilitasyonuna alındı. Daha sonra yoğun bakıma kaldırılan Aras Sönmez’in vaziyetinin kritik olduğu aileyle paylaşıldı. Ertesi gün de Aras’ın ölüm haberi aileye verildi. Küçük Aras’ın vefat raporuna ilk olarak tanımlanamayan bir virüsün süratle dağılmasında dolayı natürel vefat yazılsa da ertesi gün bedeninde ‘Strep A’ bakterisi olduğu tespit edildi. Özellikle İngiltere’de Strep A kaynaklı vefatların çoğaldığı son günlerde Türkiye’de de bu bakteri kaynaklı ilk vefatın reelleşmesi paniğe neden oldu. Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Tutku Taşkınoğlu ile Enfeksiyon Hastalıkları ve Muayenehane Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, Strep A kaynaklı oluşabilecek riskleri ve dikkat edilmesi gerekenleri tek tek sıraladı. ‘ÇOK RİSKLİ, ÖLÜMCÜL BİR BAKTERİ’Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Tutku Taşkınoğlu, Strep A bakterilerinin şahsı hafif bir boğaz ağrısından zatürreye hatta hayatı tehdit eden kan ve uzuv enfeksiyonlarına kadar götüren bir dizi kasvete neden olabileceğini söyleyerek, “Stretopkoklar dünyadaki en ölümcül bakteriler arasında yer alır. Bu mikroorganizmalar genellikle insanların teninde veya boğaz florasında hasarsız bir biçimde yaşar. Ancak bazen ‘boğaz irini’ gibi hafif enfeksiyonlara veya ciltte, yumuşak dokuda enfeksiyonlara neden olabilir” dedi. Uzm. Dr. Taşkınoğlu, antibiyotikle kolay bir biçimde rehabilitasyon edilen Strep A’nın şayet zamanında müdahale edilmezse enfeksiyonun yinelendiği sürece girilebileceğini, netice olarak da kalp kapakçıklarında iltihaplanma ve akut romatizmal ateş ismi verilen vaziyetin tetiklenebileceğini belirtti.Strep A bakterisinin kış aylarında, mektep mevsimi denilen zamanlarda çoğaldığını ve genellikle çocuklar arasında yaygın görülen bir hastalık cinsi olduğuna değinen Prof. Dr. İftihar Köksal ise hastalığın bademcik ve adale irinine neden olduğuna ilave etti. “Ortaya çıkardığı zehirli madde ve enzimlerle değişik hastalıklar yapabilen çok riskli bir bakteri” diyen Prof. Dr. Köksal, stretopkokların aynı zamanda çocuklarda irininin de ehemmiyetli bir nedeni olduğunu söyledi.Strep A bakterisinin ten döküntüsüne neden olduğuna dikkat toplayan Dr. Taşkınoğlu da, “Bu döküntüler minik, şişkin tümsekler gibi görünür ve zımpara kağıdı gibi pürüzlüdür. Hastalığın bu formuna kızıl denir. Döküntü genellikle göğüste ve karında başlar, sonra dağılır. Enfekte şahısların dilleri de kırmızı, şiş ve beyaz olabilir” dedi. Prof. Dr. Köksal da bu döküntülerin böcek ısırması ve alerjiyle karıştırabileceğine dikkat çekti. Kızıl hastalığının antibiyotiklerle kolay bir biçimde rehabilitasyon edildiğinin altını çizen Taşkınoğlu, Strep A bakterilerinin ara gizeme kan dolaşımına ve beyin omurilik akışkanına girerek et yiyen hastalık veya toksik şok belirtiyi gibi hayatı tehdit eden enfeksiyonlara neden olabileceğini de vurguladı.‘KOVİD VEYAHUT İNFLUENZA İLE KARIŞTIRILIYOR’Son zamanlarda Strep A’nın dikkat toplamasının başlıca sebebinin olayların ölümcül izliyor olması olduğunu dile getiren Prof. Dr. Köksal, “Stretopkoklar her zaman vardı. Seneler evvel medyada ‘yamyam virüs’ olarak da tanıtılmıştı. Yeni karşılaştığımız bir vaziyet değil. Ancak buradaki temel mesele tanı koymada birtakım yanılgıların yapılıyor olması. Genellikle içinde bulunduğumuz üç sene içinde sanki solunum yolu enfeksiyonları yalnızca Kovid-19’a aitmiş gibi veya şu gizemeler influenza A domuz gribi veyahut gripmiş gibi idrak ediliyor ancak bu doğru değil. Bu mevsim aynı zamanda streptokokların etkinleşmesi için de etkin bir civar sunuyor ve çocuklar birbirlerine çok rahat bulaştırabiliyorlar” diye konuştu.Ölümle izleyen olayların sebebinin erken ve doğru antibiyotik rehabilitasyonuna başlamamak olduğunu söyleyen Prof. Dr. Köksal, İngiltere’de ölümcül izleyen olayların üst solunum yolu hastalığı biçiminde görüldüğünü, çocukların sağlık kurumuna geç gittiğini ve hekimlerin antibiyotik rehabilitasyonuna geç başladığının görüldüğünü belirtti. Stretopkokların çok süratli bir biçimde adale ve dokuya dağıldığını ve bunun da ölümcül izleyebileceğinin altını çizen Prof. Dr. Köksal, tanı koyarken iyi bir tetkik yapılması gerektiğini söyledi.STREP A TANISINDA BUNLARA DİKKAT!Viral enfeksiyonlar ile Strep A arasındaki farklara dikkat toplayan Prof. Dr. İftihar Köksal hastalığın bulgularıyla alakalı ise şu ayrıntıları verdi:“Şayet bir Strep A hastası üst solunum yolu şikâyetiyle geliyorsa boyundaki ön ve arka boyundaki lenf bezlerinde çok şiddetli bir ağrı vardır. Hastalığın viral enfeksiyonlardan ayrımı hakikatinde çok güç değil. Viral enfeksiyonlarda evvel halsizlik, küskünlük ve düşük ateş başlar. Hiçbir zaman ateş 39-40 dereceye varmaz, bademciklerdeki şişme çok büyük olmaz.Strep A’da ise bademcikler şiş ve kızarıktır, çocuk yutmakta çok güçlük sürükler. Ani gelişen bademcikler sebebiyle tepki olarak ön ve arka boyundaki lenf bezleri gelişir ve bu gerçekten çok ağrılı olur. Viral enfeksiyonlarda bu ağrısızdır zira yavaş yavaş gelişirler. Strep A tende olan lezyonda da hudutları apaçık kızarıklık yapar, bunların doktorun gözünden kaçmaması gerekir zira tanımı çok kolaydır. Strep-antijen testleriyle en fazla yarım saat içinde teşhis konulur. 30 dakika içinde tanı koymak olası ve rehabilitasyonu da son derece kolay: Penisilin. Hatta tek doz penisilin bile hayat kurtarıcıdır. Hastalığın tanısını güçleştirecek bazı hastalıklar var ancak onların da testleri var. Aynı gün içerisinde bir çocukta veya yetişkinde hastalığın olup olmadığını kavrıyoruz.”‘TEMENNİLERİ ALTÜST ETTİ’Strep A’ya bağlı boğaz ve kızıl hastalığı salgınlarının kış ve ilkbahar yarıyılında daha yaygın görüldüğünün altını çizen Uzm. Dr. Tutku Taşkınoğlu, “Bu sene bu modelin azıcık bozulduğu görülüyor. Fransa, İrlanda, Hollanda, İsveç ve Birleşik Kraliyet 2022 süresince Strep A ve kızıl hastalığı hadiselerinde bir çoğalış bildirdi, ancak bu özellikle senenin ikinci yarısında keskinleşti. Her sene bahar aylarında yaza kadar eksilmesi gereken A grubu streptokok enfeksiyonlarında bir çoğalış beklenir. Fakat bu sene bakteriyel enfeksiyonların mevsim dışı salgını temennileri altüst etti, çok rakamda insanı hasta etti” yorumunu yaptı. Peki, Strep A hadiselerinde yaşanan çoğalışın nedeni çocukların pandemi yarıyılında bakterilere karşı bağışıklığının eksilmesi olabilir mi? Dr. Taşkınoğlu, “Böyledir demek güç zira pandemiden evvel de streptekok enfeksiyonlarında dalgalanmalar kollanıyordu” bilgisini paylaştı.Dr. Tutku Taşkınoğlu, Strep A bakterisinin enfekte olan bir şahsın burun ve boğaz akıntıları veya enfekte olmuş cilt lezyonlarıyla doğrudan temas yoluyla bulaştığını söyleyip şunları da ekledi: “Bakterinin dağılma tehlikeyi semptomu olan şahıslarda en fazladır. Bakteriyi taşıyan ancak bakteriyle alakalı rastgele bir semptom göstermeyen şahıslarda ise bulaşılıcılık çok daha azdır. Enfekte bir şahsın uygun bir antibiyotikle rehabilitasyon edilmesi bulaşıcılığı ortadan kaldırır. Tabak, kadeh ve oyuncak gibi ev eşyaları hastalığın bulaşmasında ehemmiyetli bir rol oynamaz.”‘BULGULAR ORTAYA ÇIKARSA BEKLEMEYİN’Strep A enfeksiyonu taşıyan biriyle temas edenlerin testten geçirilip önleyici antibiyotik alması gerektiğine dikkat toplayan Uzm. Dr. Taşkınoğlu, Strep A sebepli enfeksiyonların önüne geçmek için, “Özellikle öksürme ve aksırma sonrasında, yemek hazırlamadan evvel ve sonra eller yıkanmalı. Boğaz ağrısı olan şahıslara etmenin streptekok olup olmadığını kavramak için testler yapılmalı. Şayet öyleyse antibiyotik aldıktan sonra 24 saat veya daha uzun süre işten, mektepten veya toplu alanlardan uzak kalmalı. Tüm yaralar pak yakalanmalı. Yara bölgesinde artan kızarıklık, şişlik ve ağrı gibi muhtemel enfeksiyon bulguları açısından yaralar izlenmeli. Özellikle ateşi olan bir şahısta bu bulgular ortaya çıkarsa hemen bir hekime müracaat etmeli” ifadelerini kullandı.‘HASTALIĞI EVDE İDAREMEYE ÇALIŞMAYIN’“Ailelere düşen kendi başına evde bunu idaremeye çalışmasınlar” diyen Prof. Dr. İftihar Köksal ise şu nasihatlerde bulundu:“Hekim hakimiyetinde tanı konulsun. Bu şöyle bir yanlış kavramaya da yol açabilir: ‘O zaman biz antibiyotik başlayalım.’ Hayır. Strep A için verilen antibiyotik tamamen hakimiyet altında verilmesi gereken bir antibiyotiktir. Üstelik hangi antibiyotiğin verileceğine de hekim hakimiyeti altında karar verilmeli. Her antibiyotik mikroba tesir etmez. En iyi ilaç penisilindir. Üstelik bu kadar yüksek ateşi olan bir çocuk da en kısa süre içinde hekime götürülmeli.”