Daha Önceki İsrail Başbakanı ve muhalefet lideri Yair Lapid, Suudi Arabistan ile İran’ın diplomatik ilişkileri yine başlatma kararı üzerine sosyal medya hesabı üzerinden değerlendirmelerde bulundu. Daha Önceki Başbakan ve Yeş Atid Gelecek Var partisi lideri Lapid, “Suudi Arabistan ile İran arasındaki uyuşma, İsrail hükümetinin dış siyasetinin bütün ve riskli bir galibiyetsizliğidir. Bu, İran’a karşı inşa etmeye başladığımız bölgesel korunma duvarının devrilmesidir.” ifadelerini kullandı. Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan legal tertip etmesinin son yarıyılda ülkede yarattığı müzakereler sebebiyle hükümete yüklenen Lapid, “İran’ karşı görevini yapıp, Amerika Birleşik Devletleriyle ilişkileri kuvvetlendirmek yerine tam gün yargı deliliğiyle uğraşırsanız olacağı budur.” yorumunu yaptı. Başbakan Binyamin Netanyahu ise, Suudi-İran yakınlaşmasından daha önceki başbakanlar Yair Lapid ve Naftali Bennett liderliğindeki evvelki hükümet ile Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden’ı mesul yakaladı. İsrail gazetesi Haaretz’in aktardığına göre, Roma ziyaretinde açıklamalarda bulunan Netanyahu, kendisinden evvelki hükümeti, Suudi Arabistan ile İran arasındaki görüşmeler bir sene evvel başladığında yeterince sağlam bir duruş sergilememekle yargıladı. “İsrail’in duruşu o zamanlar olması gerektiği kadar sağlam değildi.” diye konuşan Netanyahu, “Gidip onlara bunun neden onların görevde bulunduğu yarıyılda olduğunu mesele. Bu, İsrail ve Amerika Birleşik Devletlerinin zayıf olduğu izlenimi vermesi sebebiyle oldu.” yorumunu yaptı. Öbür daha önceki İsrail Başbakanı Naftali Bennett de, dün, İran ile Suudi Arabistan arasında diplomatik ilişkilerin yine başlatılmasıyla alakalı olarak Lapid ile eş yorumlarda bulunmuştu. Suudi Arabistan ile İran arasında diplomatik ilişkilerin yine başlatılmasının Tahran için politik bir zafer olduğunu kaydeden Bennett, “İsrail içinse ciddi ve riskli bir büyüme. Bu İran karşıtı bölgesel bir bölge kurma mücadelesine karşı ağır bir darbe.” ifadelerini kullanmıştı. Yargı tertip etmesinin ülkeyi içine sürüklediği politik kriz sebebiyle Netanyahu’yu tenkit eten Bennett, “Bu, Netanyahu hükümetinin genel olarak zayıflamaya karşı politik aldırışsızlığı ve ülkedeki iç karmaşıklığının bileşiminden kaynaklı bir galibiyetsizliğidir.” değerlendirmesini yapmıştı. İran ile Suudi Arabistan, 7 sene aradan sonra diplomatik ilişkilerin yine başlatılması mevzusunda anlaşmaya varmıştı. İki ülke arasında varılan uyuşma, İran, Suudi Arabistan ve Çin tarafından yapılan ortak açıklamayla duyurulmuştu. Açıklamada, İran ve Suudi Arabistan’ın iki ay içinde diplomatik ilişkilerin yine başlatılarak büyükelçilikler ve temsilciliklerin karşılıklı olarak açılmasında uyuştukları belirtilmişti. İki ülke dışişleri bakanlarının da sürecin yürütülmesi ve ayrıntıların netleştirilmesi için yakın zamanda bir araya geleceği aktarılmıştı. Suudi Arabistan’da 2 Ocak 2016’da aralarında Şii din adamı Nimr el-Nimr’in de bulunduğu 47 birey “terör” yargılamasıyla idam edilmişti. İdamlara tepki gösteren İranlı yetkililerin peş peşe yaptığı açıklamaların ardından Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binaları İran’daki göstericiler tarafından ateşe verilmişti. Mart 2015’te başlayan Yemen’deki kriz sebebiyle zati gergin olan iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler tamamen kesilmişti. İran ve Suudi Arabistanlı yetkililer, Nisan 2021’de Bağdat’ta doğrudan görüşmeler yapmak üzere bir araya gelmiş ve Irak’ın arabuluculuğundaki görüşmeler daha sonra da devam etmişti. İran devlet televizyonu, Tahran-Riyad ilişkilerini olağanlaştırmak için 6 Mart’ta Çin’in başşehri Pekin’de Çinli yetkililerin aracılığıyla görüşmelere başlayan İran ve Suudi Arabistanlı üst düzey güvenlik yetkililerinin anlaşmaya vardığını açıklamıştı. Resim: Anadolu Ajansı