Tarihin en meşhur repliklerinden biri olan “Ekmek yoksa pasta yesinler!” tümcesini öğrenmeyen yoktur. Burada, ne asıl anlamda bir pastadan bahsediliyor ne de bu tümce gerçekten söylendi.
Hikâyeye göre, Fransız devrimi sırasında açlıktan can vermek üzere olan köylü uyruğuna ekmek kalmadığı söylendiğinde Fransa kraliçesi olan Marie-Antoinette’in tepkisi “Ekmek yoksa pasta yesinler!” idi.
Kek ekmekten daha pahalı olduğu için not, Marie-Antoinette’in sıradan insanların şartlarına ve günlük hayatlarına dikkatsizliğinin bir misali olarak gösterildi. Peki, bu lafları gerçekten söylemiş miydi? Muhtemelen hayır.
Tümcenin İngilizce versiyonunda geçen “cake” sözcüğü Türkçe’ye pasta olarak çevrilmiş.
Her şeyden evvel kraliçenin söylediği zannedilen orijinal ifade “”Qu’ils mangent de la brioche!” tümcesini “Börek yemelerine izin ver!” gibi bir ifadeye çevirmek daha doğru olur.
Başka Bir Deyişle reelinde kraliçe ekmeğin yerine geçebilecek öteki bir seçenek olan böreği amaçlıyor, usumuzda canlanan muhtelif pastaları değil. İşin en esrarengiz tarafı; bu lafın kraliçenin söylediğine dair tek bir delil dahi yok. Peki, nasıl oldu da kendisiyle bu kadar ilişkilendirildi?
Bunu kesin olarak öğrenemiyoruz. Yarıyılın bazı yazarlarının bu söylemi kitaplarında geçirmesi ve o anki koşullarla kraliçeye uygun bulunması olabilirdi.
Folklor uzmanları ulusun günlük hayatından habersiz asilzadelerin çevresinden sıklıkla bu cins hikâyelerin döndüğünü belirtiyor.
Kısacası; Fransa kraliçesi Marie-Antoinette muhtemelen hiçbir zaman bu lafı söylemedi ama yeniden de bu, tarihin en ünlü replikleri arasında girmesine mani olamadı.
Kaynak: Britannica