Besasiri yaşamı! Besasiri kimdir? Tarihte Arslan ve Emir Besasiri var mı? Selçuklu yarıyılında Besasiri ne yapar?

Kültür Sanat - Aralık 27, 2022 1:37 pm

Besasiri yaşamı! Besasiri kimdir? Tarihte Arslan ve Emir Besasiri var mı? Selçuklu yarıyılında Besasiri ne yapar?Emir Besasiri ve Arslan Besasiri merak ediliyor. Tarihte Besasiri’in kim olduğu merak ediliyor. Tarihi diziler ve filmlerde Besasiri adı sıkça geçer. Peki ama Besasiri kimdir? Besasiri dizi ve filmler başta olmak üzere kitaplarda da yer almaktadır. Birçok birey de Besasiri adının tarihteki önemini inceliyor. Peki ama Besasiri kimdir?  Besasiri kimdir?TDV İslam Ansiklopedisinde yer alan balakalar şu biçimdedir: Büveyhîler’in son devrinde yaşayan bir Türk kumandanı. İlk efendisinin Fars bölgesindeki Besâ Fesâ şehrinden olması sebebiyle Besâsîrî nisbesini aldı. Büveyhî emîrlerinden Bahâüddevle’nin âzatlısı olmakla birlikte temel ününü Celâlüddevle devrinde kazanmıştır. Büveyhî Emîri el-Melikü’r-Rahîm Hüsrev Fîrûz zamanındaki 1048-1055 karmaşıklıklar sırasında huzur ve sükûnun sağlanmasında ehemmiyetli rol oynadı ve Bağdat askerî valiliğine atama edildi. Besâsîrî’nin güçlü bir muhalifi olan Abbâsî Veziri Reîsürrüesâ İbnü’l-Müslime, Tuğrul Bey ile irtibat halindeydi. Besâsîrî onu Tuğrul Bey’e bağlı Oğuzlar’la iş birliği yapmakla yargılıyordu. Vezir ise Besâsîrî’yi Fâtımî Halifesi Müstansır-Billâh ismine faaliyette bulunmakla itham ederek onu ordudaki Türkler’in ve Halife Kāim-Biemrillâh’ın gözünden düşürmeye muvaffak oldu. Bu sırada Halife Kāim-Biemrillâh’ın davetini kabul eden Tuğrul Bey, görünürde hac farîzasını yerine getirmek, reelinde ise Suriye ve Mısır’a hâkim olan Fâtımî Devleti’ni ortadan kaldırmak hedefiyle Bağdat’a geldi 18 Aralık 1055. Besâsîrî şehirden uzaklaşıp Hille Emîri Dübeys’in yanına sığınmak zorunda kaldı; çok geçmeden de oradan dağılarak Rahbe’ye gitti ve Fâtımîler’den destek istedi. Fâtımî halifesi onun bu isteğini kabul etti. Besâsîrî bu desteğe karşılık Fâtımîler ismine Bağdat’ı zaptedecek ve Selçuklular’ın Suriye ve Mısır’a ilerleyişini durduracaktı. Fâtımî halifesi ona Rahbe valiliğini vererek askerî destek gönderdi. Besâsîrî bundan sonra Selçuklular’la gayrete girişti ve Mezyedîler’den Dübeys b. Ali ile birlikte harekete geçerek Kutalmış ve Musul hâkimi Kureyş kumandasındaki bir orduyu Sincar’da mağlûp etti 9 Ocak 1057. Daha sonra Musul’u da ele geçirerek hutbeyi Fâtımî Halifesi Müstansır-Billâh ismine okuttu. Tuğrul Bey buna karşılık vermekte gecikmedi; 19 Ocak 1057’de Bağdat’tan dağılarak Musul üzerine yürüdü ve şehri zaptetti Mayıs 1057. Besâsîrî ise Rahbe’ye çekildi. Öte yandan Selçuklu tahtını ele geçirmek isteyen İbrâhim Yinal da Besâsîrî ile iş birliği yaparak Fâtımîler’in yardımını sağladı. Tuğrul Bey’in Bağdat’tan parçalaması üzerine Besâsîrî Bağdat’a girerek hutbeyi Fâtımî Halifesi Müstansır-Billâh ismine okuttu Ocak 1059. Abbâsî Halifesi Kāim-Biemrillâh ve veziri İbnü’l-Müslime, o sırada Besâsîrî’nin bağlaşığı olan Ukaylî Emîri Kureyş’in himayesine girdiler. Kureyş halifeyi, Fırat üzerindeki Hadîsetü Âne Kalesi hâkimi olan yeğeni Muhâriş’in yanında bırakmayı uygun buldu. Besâsîrî İbnü’l-Müslime’nin kendisine teslim edilmesinde ısrar etti ve onu vahim eziyetlerle can verdirtti 29 Zilhicce 450 / 16 Şubat 1059. Daha sonra Vâsıt ve Byüzyıla’yı da ele geçirdi.
Besâsîrî’nin çok geçmeden Fâtımîler’le arası açıldı. Bu arada Tuğrul Bey de İbrâhim Yinal’a karşı büyük bir zafer kazandı Temmuz 1059. Selçuklular’ın isteği üzerine Halife Kāim-Biemrillâh, Muhâriş tarafından Bağdat’a sevk edildi. Daha evvel, ismine hutbe okutup para bastırması ve Kāim-Biemrillâh’ı tekerrür makamına iade etmesi koşuluyla Bağdat’ta kalması için Tuğrul Bey’in kendisine yaptığı öneriyi yalanlayan Besâsîrî, onun Bağdat’a hareketini bilince şehri terkedip 14 Aralık 1059 Dübeys’in yanına sığındı. Humar Tegin Tuğrâî yönetindeki Selçuklu atlıları Besâsîrî’nin arttan yetiştiler. Yapılan şiddetli savaşta Besâsîrî ele geçirildi ve Kûfe yakınındaki Sakyülfurât’ta öldürüldü 11 Zilhicce 451 / 18 Ocak 1060.

BENZER HABERLER