Amerika Birleşik Devletlerinde Joe Biden yönetimi, Afganistan’dan çekilme sürecinde yaşanan meselelerin, büyük miktarda Taliban’la uyuşma imza atan Donald Trump idaresinin tasarısızlığından kaynaklandığını korundu. Beyaz Saray Milli Güvenlik Konseyi Stratejik İrtibat Koordinatörü John Kirby, çevrim içi basın buluşmasında gazetecilerin sorularını cevapladı. Amerika Birleşik Devletlerinin Afganistan’dan çekilme sürecini araştıran bir raporun Korunma Bakanlığı Pentagon tarafından bugün Kongre’ye iletileceğini aktaran Kirby, devletin alakalı müesseselerinin aylar süresince Afganistan’dan çekilme süreçlerindeki rolleri ve kararları hakkında kapsamlı analizler hakikatleştirdiklerini söyledi. Kirby, Beyaz Saray’ın çekilme süreciyle alakalı raporda yer alan görüşlerini ve bu tecrübeden “bildikleri dersleri” paylaştı. “Başkan’ın Joe Biden Afganistan’daki savaşı sona erdirme kararı doğruydu.” diyen Kirby, Amerika Birleşik Devletlerinin 11 Eylül hamleleri sonrası Afganistan’ın işgaline neden gösterilen terör tehdidini eksiltme vazifesini uzun zaman evvel muvaffak olduğu görüşünü korundu. Kirby, “Başkan’ın hedefi her zaman bu savaşı sona erdirmek olsa da, evvelki idarenin aldığı kararların ve tasarılama beceriksizliğinin, kendisine sunulan alternatifleri ehemmiyetli miktarda sınırladığı da inkar edilemez.” diyerek, çekilme sürecinin başladığı Biden’ın selefi Donald Trump’ı bu süreçte hazırlıklı olmamakla yargıladı. Biden vazifeye geldiğinde, Afganistan’da 2001’den bu yana Amerika Birleşik Devletleri askeri varlığının en düşük seviyede olduğunu söyleyen Kirby, Başkan’ın, ülkede Amerika Birleşik Devletleri ile hareket eden Afganlar için kaynakları tükenmiş bir muhacir vizesi programının yanı gizeme Trump yönetimi ile Taliban arasında yapılan, Amerika Birleşik Devletleri askerlerinin Mayıs 2021’e kadar ülkeden çekilmesini öngören uyuşmayı devraldığına dikkati çekti. Kirby, Biden’ın daha önceki idareye çekilmeyle alakalı tasarılarını sorduğunu ancak buna zorunlu yanıtı alamadığını belirterek, bu kapsamda bildikleri ilk dersin “geçiş süreçlerinin ehemmiyeti” olduğunu söyledi. Evvelki idarenin tasarısızlığına karşın Biden’ın sahadaki reellere cevap veren, titiz, kapsamlı ve tasarılı bir süreç yürütmeye çalıştığını aktaran Kirby, tahliye tasarısının 2021 baharında başladığını ve bu süreçte gereksinim olursa Afganistan’a ek askeri eforların konuşlandırılmasını buyurduğunu bildirdi. Kirby, Biden’ın takımına “en makûs senaryoya” hazır olması emrini verdiğini kaydolarak, öteki yandan istihbarat müesseselerinin noksanlığına dikkati çekti. Hiçbir müessesenin Taliban’ın Kabil’i ele geçireceğini ve yarıyılın Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin süratlice kaçacağını ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından eğitilen Afgan askerlerinin zafersiz olacağını hipotez etmediğini söyleyen Kirby, bu kapsamda düşük ihtimalli ve yüksek tehlikeli senaryoların ehemmiyetinin çıkarılan ikinci ders olduğunu aktardı. Kirby, Trump’ın Afganistan siyasetinin yaşananlardan mesul olduğunu ima ederek, şunları kaydoldu: “Biden Taliban ile pazarlık yapmadı. Taliban’ı Camp David’e davet etmedi. 5 bin mahkumu hür vazgeçmedi. Afganistan’daki kuvvet seviyesini 2 bin 500’e düşürmedi. Taliban’la bizim askerlerimize saldırmaması mevzusunda bir uyuşması da yoktu. Biden Muhakkak koşullarla geldi. Bunları değiştirme beceriyi yoktu.” Zaman zaman gazetecilerle gerilimin yükseldiği buluşmada Kirby, her şey harikulade olmasa da Biden yönetinin ve Afganistan’da çalışan personelin bir hayli şeyi de muvaffak olduğunu ve bu sebeple de iftihar dinlediğini söyledi. Kirby, ayrıca Afganistan’da bir kara savaşı yürütmediği için Amerika Birleşik Devletlerinin Ukrayna’ya verilen destek ve Çin ile rekabette daha güçlü bir stratejik tabanda olduğu değerlendirmesinde bulundu. Resim: AP